Poniedziałek - Sobota9.00 - 20.00
ul. Głogowska 47a lok. 1a 60-736 Poznań
Tel.+48696293998
ZapraszamyJeżeli chcesz mieć przewagę problemy powierz najlepszym specjalistom
Twoja sprawa z zakresu prawa spadkowego jest już wystarczająco stresująca. Nie powinieneś rozbijać banku tylko po to, aby upewnić się, że jesteś chroniony

Dziedziczenie i spadek na podstawie pisma i dokumentu, które nie jest testamentem

Zgodnie z przepisem art. 922 § 1 KC., prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób. Prawo polskie przewiduje dwa źródła powołania do spadku: ustawę i testament (art. 926 § 1 KC.), przy czym, pomimo, iż powołany przepis w takiej kolejności wymienia źródła powołania, całokształt regulacji kodeksu wskazuje, iż bezwzględne pierwszeństwo ma dziedziczenie testamentowe. Oznacza to, że dziedziczenie ustawowe co do całości lub części spadku następuje wtedy (i tylko wtedy) gdy spadkodawca nie powołał spadkobiercy albo gdy żadna z osób, które powołał, nie chce lub nie może być spadkobiercą (art. 926 § 2 KC.).

Z art. 926 § 2 KC. można wyprowadzić wniosek, że powołanie z ustawy do spadku następuje, gdy:

  1. spadkodawca nie pozostawił testamentu;
  2. spadkodawca wprawdzie sporządził testament, lecz go skutecznie odwołał;
  3. testament okazał się nieważny albo bezskuteczny;
  4. testament nie powołuje spadkobiercy, lecz zawiera wyłącznie dyspozycje w kwestii zapisów, poleceń, wydziedziczenia albo jest tzw. testamentem negatywnym;
  5. żadna z osób fizycznych powołanych przez spadkobiercę nie dożyła otwarcia spadku;
  6. żadna z osób prawnych objętych testamentem nie istnieje w chwili otwarcia spadku;
  7. żadna z powołanych przez spadkodawcę osób nie chce dziedziczyć (odrzucenie spadku art. 1020 KC.) lub nie może być spadkobiercą (uznanie za niegodnego – art. 928 i nast. KC.).
Dziedziczenie i spadku na podstawie pisma i dokumentu, które nie jest testamentem Poznań

Emanację powyższych regulacji materialno – prawnych stanowi nałożony na Sąd przepisami procesowymi obowiązek badania z urzędu kto jest spadkobiercą, czy spadkobierca pozostawił testament, jak również czy testament ten jest ważny.

Rozrządzić majątkiem na wypadek śmierci można jedynie przez testament (art. 941 KC.). Prawo polskie wyróżnia dwie kategorie testamentów: zwykłe i szczególne. Testamentami zwykłymi są testamenty: odręczne (własnoręczne, holograficzne) – art. 949 KC., notarialne art. 950 KC. i allograficzne (z udziałem świadków) – art. 951 KC.. Testamentami szczególnymi są testamenty: ustny – art. 952 KC., sporządzony na polskim statku morskim lub powietrznym – art. 953 KC. oraz wojskowy – art. 954 KC.

Testament został w prawie polskim ukształtowany jako czynność prawna o wysokim stopniu sformalizowania. Dla swojej ważności może on i jednocześnie musi zostać sporządzony w jednej z form przewidzianych prawem i z zachowaniem wszystkich wymogów ustawowych. Niezachowanie formy pociąga za sobą bezwzględną nieważność testamentu, o czym wprost stanowi przepis art. 958 KC. Przepisy regulujące formę testamentu są rozbudowane i w sposób szczegółowy określają rygory, jakim poddane jest dokonanie tej czynności. Rygory te mają charakter norm bezwzględnie obowiązujących i jako takie nie mogą być swobodnie kształtowane przez strony czynności. Okoliczności powodujące nieważność testamentu Sąd bierze pod uwagę z urzędu w każdym stanie sprawy.

Testament, jako jednostronna czynność prawna na wypadek śmierci, podlega w pewnym zakresie rygorom dalej idącym niż czynności między żyjącymi. W szczególności wymaga się, aby spadkodawca działał z wolą (zamiarem) testowania. Jak wskazał Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia z dnia 22 grudnia 1997 r. w sprawie II CKN 542/97 (OSNC 1998/7-8/118), wola testowania to kwestia woli i świadomości dokonywania czynności prawnej na wypadek śmierci, a nie użycia w testamencie określonych wyrażeń, np. „testament”, „ostatnia wola”, itp., aczkolwiek wyrażeniami tymi najczęściej posługują się testatorzy. Testator musi obejmować swoją świadomością fakt regulowania losów majątku na czas po swojej śmierci. O woli testowania, jak też i o jej braku, może świadczyć zarówno sama treść oświadczenia woli i użyte do jej wyrażenia sformułowania, jak również okoliczności towarzyszące złożeniu tego oświadczenia. W przypadku zakwestionowania woli testowania, na ustalenie, czy spadkodawca miał zamiar testowania może mieć wpływ zachowanie się spadkodawcy po sporządzeniu własnoręcznego oświadczenia, które ma być uznane za testament. Nie bez znaczenia jest również ocena stosunków osobistych spadkodawczyni z jej spadkobiercami.

Sprawa sądowa opracowana przez Kancelarię

W niniejszej sprawie wnioskodawczyni wniosła o stwierdzenie nabycia spadku na podstawie testamentu holograficznego, którego ważność zakwestionował uczestnik postępowania wnosząc o stwierdzenie nabycia spadku na podstawie ustawy. W ocenie Sądu przedłożony przez wnioskodawczynię pismo z dnia 5 lutego nie nosi cech testamentu. Nie zawiera bowiem żadnych elementów, które wskazywałyby na wolę rozrządzenia majątkiem na wypadek śmierci. Spadkodawczyni użyła czasu teraźniejszego („przechodzi”), nie zaś przyszłego, i niejako wyraziła wolę sprzedaży stanowiącego jej własność lokalu mieszkalnego i dokonania równego podziału kwoty uzyskanej ze sprzedaży pomiędzy jej siostrę i syna. Nie bez znaczenia również jest, iż pismo to, jak podała wnioskodawczyni, znalezione zostało na szpitalnym oknie wśród innych dokumentów wnioskodawczyni. Okoliczności te mogą wskazywać jedynie na użycie oświadczenia do załatwienia bieżących spraw, wymagających w dacie jego złożenia reprezentowania interesów spadkodawczyni.

Z uwagi na powyższe ustalenia, Sąd oddalił wniosek dowodowy zgłoszony przez uczestnika postępowania o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego grafologa, albowiem był zbędny i spowodowałby nieuzasadnioną zwłokę w rozpoznaniu sprawy.

Dziedziczenie i spadku na podstawie pisma i dokumentu, które nie jest testamentem Poznań

W konsekwencji powyższego, po odebraniu zapewnienia spadkowego od wnioskodawczyni oraz po przeprowadzeniu dowodu z dokumentów – z odpisów skróconych aktów stanu cywilnego załączonych do akt sprawy, Sąd stwierdził, że spadek po zmarłej K. K. został odziedziczony na podstawie przepisów kodeksu cywilnego przez spadkobiercę ustawowego. W myśl przepisu art. 932 § 1 zdanie 1 KC., w pierwszej kolejności powołane są z ustawy do spadku dzieci spadkodawcy oraz jego małżonek; dziedziczą oni w częściach równych. Postanowienie Sądu Rejonowego – I Wydział Cywilny z dnia 23 września 2020 r. I Ns 168/20

W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji, prosimy przejść do zakładki kontakt.

Z wyrazami szacunku.

Adwokat Mateusz Ziębaczewski

Mateusz Ziębaczewski to doświadczony adwokat i jedyny w swoim rodzaju specjalista od prawa spadkowego w Polsce. Swoją wiedzą i umiejętnościami służy klientom, pomagając im w najbardziej skomplikowanych sprawach spadkowych. Z naszą kancelarią współpracują najbardziej znani profesorowie, doktorzy prawa oraz byli ministrowie, gdyż cenią jakość, pewność i bezpieczeństwo jakie oferujemy.

email telefon LinkedIn

Zobacz pozostałe wpisy autora

Jarocin Gostyń Szamotuły Pleszew Czarnków Trzcianka Oborniki Chodzież Piła Gorzów Wielkopolski Konin Turek Nowy Tomyśl Leszno Wolsztyn Grodzisk Wielkopolski Gniezno Słupca Skoki Kalisz Śrem Buk Kostrzyn Duszniki Kościan Września Środa Wielkopolska Murowana Goślina Ostrów Wielkopolski Kórnik Luboń Swarzędz Opalenica Wągrowiec Krotoszyn Pobiedziska Pniewy Rogoźno Wronki Powidz S uchy Las Biedrusko Tarnowo Podgórne Komorniki Dopiewo Przykona Kleczew Czerwonak Stęszew Kleszczewo Rokietnica Międzychód, Łódź Wrocław Warszawa Katowice Kraków Rzeszów Lublin Gdańsk Szczecin Zielona Góra Opole Śląsk Kielce Olsztyn Bydgoszcz, Mińsk Mazowiecki Wołomin Pruszków Radom Otwock Legionowo Garwolin Grójec Ciechanów Grodzisk Mazowiecki Płońsk Ostrołęka, Dwór Mazowiecki Żyrardów Wyszków Mińsk Mazowiecki Łomianki Marki Ząbki Józefów Konstancin Sochaczew Nadarzyn Wólka, Kosowska Tarczyn Góra Kalwaria Wiskitki Teresin Zaborów Węgrów Warka Sokołów Przasnysz Pułtusk Raszyn Siedlce Białystok

Kancelaria Prawa Spadkowego w Poznaniu