W sprawach o stwierdzenie nabycia spadku, sąd z urzędu bada kto jest spadkobiercą. Według art. 677 § 1 KPC, sąd stwierdzi nabycie spadku przez spadkobierców, choćby były nimi inne osoby niż te, które wskazuje wnioskodawca oraz uczestnicy postępowania. W postępowaniu o stwierdzenie nabycia spadku, rola sądu jest determinowana ustawowym obowiązkiem działania z urzędu. Związanie sądu twierdzeniami wniosku dotyczy tylko osoby spadkodawcy, a w pozostałym zakresie sąd spadku orzeka w ramach wyznaczonych normami prawa materialnego oraz wynikami przeprowadzonego postępowania dowodowego. Jeżeli sąd uzna, że zgłoszone dowody nie są wystarczające dla wypełnienia obowiązków wynikających z art. 670 KPC, może nałożyć na wnioskodawcę i uczestników określone obowiązki dowodowe (zob. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 24 października 2001 r., III CZP 64/01, OSNC 2002, nr 5. poz. 61; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 24 września 2009 r., IV CSK 129/09).
Dowody z akt stanu cywilnego mają charakter szczególny, wynikający z art. 3 ustawy z dnia 28 listopada 2014 r. - Prawo aktach stanu cywilnego (Dz.U. 2014 r. poz. 1741, ze zm., poprzednio art. 4 ustawy z dnia 29 września 1986 r. - Prawo o aktach stanu cywilnego, t.j. Dz.U. z 2011 r. Nr 212, ze zm.). Zasada wyłączności dowodowej tych aktów oznacza, że tylko na ich podstawie możliwa jest identyfikacja spadkobierców ustawowych w stosunku do spadkodawcy. Ustalenie danych personalnych spadkobiercy może się opierać wyłącznie na podstawie aktów stanu cywilnego, które nie mogą być zastąpione przez inne dowody. Z drugiej strony nieprzedstawienie aktu stanu cywilnego osoby, która w świetle złożonego zapewnienia uczestników mogłaby dochodzić do spadkobrania nie może doprowadzić do odmówienia takiej osobie przymiotu spadkobiercy. Mogłoby wówczas dojść do pozbawienia jej prawa wynikającego z dziedziczenia i wydania orzeczenia z naruszeniem art. 670 § 1 KPC i art. 677 § 1 KPC (zob. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 24 października 2001 r., III CZP 64/01, OSNC 2002, nr 5, poz. 61; orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 14 kwietnia 1959 r., I CR 109/59, OSN 1960, nr 2, poz. 53).
Akty z urzędu stanu cywilnego są dowodami z dokumentów, co oznacza, że ich nieprzedłożenie nie może stanowić podstawy zawieszenia podstępowania w rozumieniu art. 177 § 1 pkt 6 KPC. Nie jest to bowiem przyczyna uniemożliwiająca nadanie sprawie dalszego biegu (por. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 28 listopada 1968 r. II CZ 185/68. OSNCP 1969, nr 7-8, poz. 144 i z dnia 4 maja 1973 r., II CZ 53/73, OSNCP 1974, nr 2, poz. 35). Postanowienie Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 16 listopada 2016 r. I CSK 807/15
W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji, prosimy przejść do zakładki kontakt.
Z wyrazami szacunku.