Twoja sprawa z zakresu prawa spadkowego jest już wystarczająco stresująca. Nie powinieneś rozbijać banku tylko po to, aby upewnić się, że jesteś chroniony

Sprzedaż udziału w nieruchomości przez spadkobiercę a zniesienie współwłasności

Nabywca udziału w nieruchomości spadkowej niewątpliwie staje się jej współwłaścicielem, zgodnie bowiem z art. 1036 KC spadkobierca może za zgodą pozostałych spadkobierców rozporządzić udziałem w przedmiocie należącym do spadku. Brak zgody któregokolwiek z pozostałych spadkobierców nie powoduje jednak nieważności rozporządzenia, lecz jego bezskuteczność i to tylko o tyle, o ile naruszałoby ono uprawnienie przysługujące temu spadkobiercy na podstawie przepisów o dziale spadku. Dopóki zatem sąd nie uzna, że doszło do takiego naruszenia, dopóty zbycie udziału jest w pełni skuteczne (zob. m.in. wyrok Sadu Najwyższego z 16 stycznia 2002 r., IV CKN 595/00 oraz postanowienia Sądu Najwyższego z 2 kwietnia 1990 r., III CRN 68/90, OSNCP 1991, nr 8-9, poz. 109 i z 1 grudnia 2000 r., V CKN 1298/00, OSNC 2001, nr 6, poz. 94). Oznacza to, że wnioskodawcy – co do zasady – są legitymowani do wszczęcia postępowania o zniesienie współwłasności, gdyż uprawnienie to przysługuje każdemu współwłaścicielowi niezależnie od zgody innych współwłaścicieli (art. 210 zdanie pierwsze KC).

Zasadniczym argumentem podnoszonym przeciwko dopuszczalności zniesienia współwłasności przedmiotu należącego do spadku i konieczności zastosowania przepisów o dziale spadku jest okoliczność, że tylko w tym postępowaniu spadkobiercy mogą podnieść kwestię bezskuteczności zbycia udziału (art. 1036 KC). Trzeba jednak zauważyć, że wszczęcie tego postępowania zależy od woli samych spadkobierców. Jeśli dojdą oni do wniosku, że zainicjowane przez nabywcę udziału w przedmiocie spadkowym postępowanie o zniesienie współwłasności może naruszać ich prawa, mogą skorzystać z uprawnienia do zgłoszenia wniosku o przeprowadzenie postępowania o dział spadku; jego uczestnikiem będzie również nabywca udziału w przedmiocie należącym do spadku (art. 510 KPC). Potrzeba wszczęcia takiego postępowania powstanie wtedy, gdy spadkobiercy uznają, że zniesienie współwłasności narusza ich prawa, przy czym może ona zostać uznana za ważny powód usprawiedliwiający dokonanie tylko częściowego działu spadku, obejmującego konkretny przedmiot spadkowy (art. 1038 § 1 KPC).

Trzeba zauważyć, że w sytuacji, w której wszyscy pozostali spadkobiercy wyrazili zgodę na zbycie udziału w przedmiocie należącym do spadku, ich prawa przewidziane w art. 1036 KC nie zostają naruszone. Uznanie zatem, że nabywcy udziału nie przysługuje uprawnienie do złożenia wniosku o zniesienie współwłasności w takim przypadku nie może nawet służyć ochronie interesów spadkobierców; zmusza zaś nabywcę do pozostawania we współwłasności w zależności od niczym nieskrępowanej woli spadkobierców.

Nabywca udziału w przedmiocie spadkowym nie ma legitymacji do wystąpienia z wnioskiem o dział spadku po poprzednim właścicielu tego przedmiotu, natomiast może on żądać zniesienia współwłasności, w której pozostaje. Nie ma dostatecznych argumentów pozwalających na ograniczenie jego uprawnień do zgłoszenia takiego żądania, a za jego przyjęciem przemawia też zasada ochrony własności wyrażona w art. 64 Konstytucji. Nie można uznać, że wystarczającą przyczynę ograniczenia prawa własności (w przypadku współwłasności jego elementem jest uprawnienie do żądania zniesienia współwłasności), może stanowić wzgląd na ochronę interesów innych współwłaścicieli, którzy ochronę tę mogą uzyskać na skutek wszczęcia postępowania o dział spadku. Postanowienie Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 20 stycznia 2012 r. I CSK 297/11

[spacer]

W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji, prosimy przejść do zakładki kontakt.

Z wyrazami szacunku.

Adwokat Mateusz Ziębaczewski

Mateusz Ziębaczewski to doświadczony adwokat i jedyny w swoim rodzaju specjalista od prawa spadkowego w Polsce. Swoją wiedzą i umiejętnościami służy klientom, pomagając im w najbardziej skomplikowanych sprawach spadkowych. Z naszą kancelarią współpracują najbardziej znani profesorowie, doktorzy prawa oraz byli ministrowie, gdyż cenią jakość, pewność i bezpieczeństwo jakie oferujemy.

email telefon LinkedIn

Zobacz pozostałe wpisy autora

Kancelaria Prawa Spadkowego w Poznaniu