Poniedziałek - Sobota9.00 - 20.00
ul. Głogowska 47a lok. 1a 60-736 Poznań
Tel.+48696293998
ZapraszamyJeżeli chcesz mieć przewagę problemy powierz najlepszym specjalistom
Twoja sprawa z zakresu prawa spadkowego jest już wystarczająco stresująca. Nie powinieneś rozbijać banku tylko po to, aby upewnić się, że jesteś chroniony

Dziedziczenie przez wnuków (zstępnych) dziadków

Jeżeli dziecko spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada jego dzieciom w częściach równych. Przepis ten otwiera dzieciom zmarłego spadkobiercy bezpośrednią, własną drogą do dziedziczenia po jego rodzicach (dziedziczenie przez wnuków). Wnuki spadkodawcy dziedziczą tylko udział, jaki przypadałby dziecku, gdyby dożyło otwarcia spadku (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 6 lipca 2005 r., III CK 637/04). Oznacza to, że przewidziane następstwo, w którym dzieci zmarłego wcześniej dziecka spadkodawcy wchodzą w miejsce swojego rodzica, powoduje, że zstępni zmarłego dziedziczną w istocie bezpośrednio po spadkodawcy.

W doktrynie prawa cywilnego oraz judykaturze zgodnie podkreśla się, że wnuki spadkodawcy w opisanej sytuacji dochodzą do spadku prawem własnym, bezpośrednio po spadkodawcy, a nie po swoim wstępnym, ponieważ ich dziedziczenie uzależnione jest od istnienia przesłanek dziedziczenia takiego zstępnego w stosunku do spadkodawcy, nie zaś względem swego bezpośrednio przodka. Złożenie oświadczenia o odrzuceniu spadku po ojcu nie ma żadnego wpływu na dziedziczenie po dziadku (babci).

Spadkobierca odrzucający spadek jest traktowany tak, jakby w chwili otwarcia spadku nie miał zdolności dziedziczenia. Odrzucenie spadku wywołuje jednak skutek w odniesieniu do określonego tytułu powołania do dziedziczenia. Nie oznacza więc, że spadkobiercy, którzy odrzucili spadek, są traktowani tak jakby nie dożyli daty otwarcia spadku odrzuconego w przypadku powołania ich do dziedziczenia po innych osobach, nawet w tej samej linii (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 19 kwietnia 2012 r., IV CSK 354/11, wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 28 sierpnia 2014 r., I ACA 31/14).

Zstępni spadkodawcy

Zagadnienie prawne dotyczy wykładni pojęcia „zstępni dziadków spadkodawcy” – czy objęci są nim wyłącznie bezpośredni zstępni czyli dzieci, czy również, w wypadku ich zgonu przed otwarciem spadku, dalsi zstępni w linii prostej czyli wnuki, prawnuki, praprawnuki. W orzecznictwie kwestia ta nie była przedmiotem wypowiedzi Sądu Najwyższego, natomiast w literaturze nie budzi wątpliwości, bowiem jednolicie wyrażany jest pogląd, że do dziedziczenia ustawowego są powołani również dalsi zstępni dziadków. Odpowiedzi na to pytanie udziela art. 934 § 2 zd. 2 KC stanowiąc, że do podziału udziału przypadającego zstępnym dziadków stosować należy zasady dotyczące podziału spadku między zstępnych spadkodawcy.

Oznacza to, że zastosowanie mają zasady określone w art. 931 § 1 i 2 KPC zarówno do podziału udziału zmarłego dziadka pomiędzy zstępnych w zakresie określenia wielkości udziału przypadającego każdemu z nich, jak i do ustalenia kręgu zstępnych w wypadku, gdy bezpośredni zstępny dziadka (dziecko) nie dożyje otarcia spadku. W jego miejsce wchodzą wówczas jego zstępni, którzy są również zstępnymi dziadka (wnuki lub dalsi zstępni). Zstępni tacy są wyłączeni od dziedziczenia jedynie wówczas, gdy dziadek zrzekł się dziedziczenia po spadkodawcy, bowiem skutki prawne zrzeczenia rozciągają się na jego zstępnych. Jeżeli nie zachodzi taka sytuacja, to wówczas do dziedziczenia ustawowego dochodzi rodzeństwo cioteczne, wujeczne lub stryjeczne spadkodawcy albo ich zstępni. Ten krąg spadkobierców wyprzedza pasierbów spadkodawcy, którzy dziedziczą z mocy ustawy wyłącznie w braku spadkobierców ustawowych wymienionych w art. 931, 932, 933 i 934 KC po zaistnieniu dodatkowych warunków określonych w art. 9341 KC.

Powyższą wykładnię potwierdza również treść art. 934 § 3 KC, który stanowi, że udział spadkowy, jaki przypadałby temu z dziadków, który nie dożył otwarcia spadku, przypada pozostałym dziadkom w częściach równych wówczas, gdy nie pozostawił on zstępnych – a contrario jeżeli dziadek, który nie dożył otwarcia spadku pozostawił zstępnych, jego udział spadkowy przypada tym zstępnym i nie przypada pozostałym dziadkom. W konsekwencji powyższego uznać należy, że pojęcie „zstępni” zawarte w art. 934 § 2 KC obejmuje zarówno dzieci dziadków, jak i ich dalszych zstępnych w linii prostej, jeżeli dziecko nie dożyło otwarcia spadku. Postanowienie Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 24 października 2013 r. IV CSK 69/13

[spacer]

W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji, prosimy przejść do zakładki kontakt.

Z wyrazami szacunku.

Adwokat Mateusz Ziębaczewski

Mateusz Ziębaczewski to doświadczony adwokat i jedyny w swoim rodzaju specjalista od prawa spadkowego w Polsce. Swoją wiedzą i umiejętnościami służy klientom, pomagając im w najbardziej skomplikowanych sprawach spadkowych. Z naszą kancelarią współpracują najbardziej znani profesorowie, doktorzy prawa oraz byli ministrowie, gdyż cenią jakość, pewność i bezpieczeństwo jakie oferujemy.

email telefon LinkedIn

Zobacz pozostałe wpisy autora

Jarocin Gostyń Szamotuły Pleszew Czarnków Trzcianka Oborniki Chodzież Piła Gorzów Wielkopolski Konin Turek Nowy Tomyśl Leszno Wolsztyn Grodzisk Wielkopolski Gniezno Słupca Skoki Kalisz Śrem Buk Kostrzyn Duszniki Kościan Września Środa Wielkopolska Murowana Goślina Ostrów Wielkopolski Kórnik Luboń Swarzędz Opalenica Wągrowiec Krotoszyn Pobiedziska Pniewy Rogoźno Wronki Powidz S uchy Las Biedrusko Tarnowo Podgórne Komorniki Dopiewo Przykona Kleczew Czerwonak Stęszew Kleszczewo Rokietnica Międzychód, Łódź Wrocław Warszawa Katowice Kraków Rzeszów Lublin Gdańsk Szczecin Zielona Góra Opole Śląsk Kielce Olsztyn Bydgoszcz, Mińsk Mazowiecki Wołomin Pruszków Radom Otwock Legionowo Garwolin Grójec Ciechanów Grodzisk Mazowiecki Płońsk Ostrołęka, Dwór Mazowiecki Żyrardów Wyszków Mińsk Mazowiecki Łomianki Marki Ząbki Józefów Konstancin Sochaczew Nadarzyn Wólka, Kosowska Tarczyn Góra Kalwaria Wiskitki Teresin Zaborów Węgrów Warka Sokołów Przasnysz Pułtusk Raszyn Siedlce Białystok

Kancelaria Prawa Spadkowego w Poznaniu