Poniedziałek - Sobota9.00 - 20.00
ul. Głogowska 47a lok. 1a 60-736 Poznań
Tel.+48696293998
ZapraszamyJeżeli chcesz mieć przewagę problemy powierz najlepszym specjalistom
Twoja sprawa z zakresu prawa spadkowego jest już wystarczająco stresująca. Nie powinieneś rozbijać banku tylko po to, aby upewnić się, że jesteś chroniony

Mąż lub żona zostawił długi, pożyczki i kredyty o których nie wiedziałam – uchylenie, odwołanie się i zrzeczenie spadku

Zgodnie z art. 1019 § 1 Kodeksu cywilnego – jeżeli oświadczenie o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku zostało złożone pod wpływem błędu lub groźby, stosuje się przepisy o wadach oświadczenia woli z następującymi zmianami: 1) uchylenie się od skutków prawnych oświadczenia powinno nastąpić przed sądem; 2) spadkobierca powinien jednocześnie oświadczyć, czy i jak spadek przyjmuje, czy też go odrzuca. Paragraf 2 art. 1019 KC stanowi natomiast, że spadkobierca, który pod wpływem błędu lub groźby nie złożył żadnego oświadczenia w terminie, może w powyższy sposób uchylić się od skutków prawnych niezachowania terminu. Uchylenie się od skutków prawnych oświadczenia o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku wymaga zatwierdzenia przez sąd ( § 3).

Oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku, jak każde oświadczenie woli, może być dotknięte wadą. Kodeks cywilny w art. 1019 reguluje kwestie uchylenia się od skutków prawnych oświadczenia złożonego pod wpływem błędu lub groźby lub niezłożenia – z tych samych powodów – oświadczenia w przypisanym prawem terminie. Do oceny istnienia błędu lub groźby przy złożeniu oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku mają zastosowanie przepisy ogólne kodeksu cywilnego tj. art. 84, 86, 87 i 88.

Mąż czy żona zostawił długi, pożyczki i kredyty o których nie wiedziałam – uchylenie, odwołanie się i zrzeczenie spadku Poznań

Spadkobierca składa oświadczenie woli o przyjęciu lub odrzuceniu spadku pod wpływem błędu, jeżeli w chwili składa tego oświadczenia był w błędzie, co do treści czynności prawnej ( art. 84 § 1 zd. 1 KC), a błąd był obiektywnie i subiektywnie istotny ( art. 84 § 1 zd. 2 KC).

Błąd co do treści czynności prawnej może być błędem co do tytułu powołania do dziedziczenia, osoby spadkodawcy, przedmiotu spadku. Podstawę uchylenia się przez spadkobiercę od skutków prawnych niezłożenia w terminie oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku może stanowić błąd prawnie doniosły ( art. 1019 § 2 w zw. z art. 84 § 1 zd. 1 i § 2 KC).

Powyższe uchylenie się od skutków prawnych złożonego po wpływem błędu oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku odnosi się do przypadków, kiedy pod wpływem błędu spadkobierca nie złożył żadnego oświadczenia w terminie ( art. 1019 § 2 KC), a więc kiedy spadkobierca uchyla się nie od skutków prawnych swego oświadczenia, lecz od biernego zachowania się – niezłożenia oświadczenia. W tej sytuacji anulowane są skutki prawne braku oświadczenia w terminie wskazanym w art. 1015 § 2 KC Spadkobierca ma ponownie możliwość złożenia oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku. Skuteczne uchylenie się od skutków niezłożenia w przypisanym prawem terminie oświadczenia powoduje wyeliminowanie działania fikcji prostego przyjęcia spadku określonego w art. 1015 § 2 zd. 1 KC lub w konkretnych sytuacjach, z dobrodziejstwem inwentarza – art. 1015 § 2 zd. 2 KC Spadkobierca składa oświadczenie o uchyleniu się od skutków prawnych oświadczenia woli zawsze przed sądem, oświadczając przy tym czy spadek przyjmuje czy też odrzuca (vide: postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 11 marca 2009 r., I CSK 319/08). Uchylenie się od skutków prawnych oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku wymaga zatwierdzenia przez sąd ( art. 1019 § 3 KC w zw. z art. 690 KPC) bowiem dopiero wtedy staje się skuteczne. Podczas rozprawy poprzedzającej wydanie postanowienia zatwierdzającego uchylenie się od złożonego oświadczenia bądź oddalającego taki wniosek sąd bada czy istnieje wada oświadczenia woli ( art. 84 i 87 KC) oraz czy uprawnienie do uchylenia się nie wygasło ( art. 88 § 2 KC).

Termin, w którym spadkobierca może uchylić się skutków prawnych oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku złożonego pod wpływem błędu lub groźby został określony w art. 88 § 2 KC i wynosi rok od wykrycia błędu lub ustania obawy przy groźbie.

Jak stwierdził Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 30 czerwca 2005 r., IV CK 799/04 (OSNC 2006, nr 5, poz. 94) – „Podstawę uchylenia się przez spadkobiercę od skutków prawnych niezłożenia w terminie oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku może stanowić błąd prawnie doniosły ( art. 1019 § 2 w zw. z art. 84 § 1 zdanie pierwsze i § 2 KC). Błędem takim nie jest nieznajomość przedmiotu spadku pozostająca w związku przyczynowym z niedołożeniem przez spadkobiercę należytej staranności w ustalaniu rzeczywistego stanu majątku spadkowego”. Natomiast w postanowieniu z dnia 18 marca 2010 r., V CSK 337/09 Sąd Najwyższy stwierdził, że – „Nie jest błędem istotnym – w rozumieniu art. 1019 § 2 KC w związku z art. 84 § 1 i 2 KC – nieznajomość przedmiotu spadku pozostająca w związku z przyczynowym z niedołożeniem przez spadkobiercę należytej staranności w ustalaniu rzeczywistego stanu majątku spadkowego”. Ponadto, „O błędzie co do przedmiotu spadku można mówić wtedy, gdy brak wiedzy o rzeczywistym stanie majątku spadkowego nie jest wynikiem braku staranności po stronie spadkobiercy, czy też inaczej, gdy błąd jest usprawiedliwiony okolicznościami sprawy” – postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 01 grudnia 2011 r., I CSK 85/11).

Mąż czy żona zostawił długi, pożyczki i kredyty o których nie wiedziałam – uchylenie, odwołanie się i zrzeczenie spadku Poznań

Sprawa sądowa opracowana przez Kancelarię

We wniosku wnioskodawczyni M. P. (1), działając przez profesjonalnego pełnomocnika, domagała się odebrania od niej oraz od uczestników K. P., M. P. (2) i P. P. (1) oświadczeń, że uchylają się od skutków prawnych oświadczeń o przyjęciu spadku wprost po W. P złożonych przed notariuszem S. C., a następnie zatwierdzenia oświadczeń o uchyleniu. Jednocześnie domagała się uchylenia aktu poświadczenia dziedziczenia z dnia 08.07.2016 r., sporządzonego przed notariuszem S. C. i stwierdzenia, że spadek po W. P., z mocy ustawy, nabyli: żona M. P. (1) oraz dzieci K. P., M. P. (2) i P. P. (1) po ¼ każde z nich z dobrodziejstwem inwentarza.

W uzasadnieniu wskazano, że wnioskodawczyni oraz uczestnicy przyjęli spadek po W. P. wprost, pozostając w błędnym przekonaniu że po ich mężu i ojcu nie pozostały długi spadkowe inne, aniżeli wynikające ze spłaty kredytów, o których istnieniu wiedzieli. Spadkobiercy powzięli wiadomość, że W. P. zawarł umowę pożyczki na kwotę 100 000 zł, z oprocentowaniem 4 % w skali miesięcznej. Spadkodawca nie informował stron niniejszego postępowania o ww. pożyczce, nie pozostawił też żadnych dokumentów wskazujących na jej zaciągnięcie. Spadkobiercy nie są w stanie ustalić składu pozostałego po W. P. majątku spadkowego, w szczególności wysokości długów spadkowych oraz ilości nieuregulowanych przez niego zobowiązań, przez co pozostają w stanie niepewności i obawy o los ich majątków osobistych, które na skutek złożenia przez nich pod wpływem błędu oświadczeń o przyjęciu spadku wprost, narażone pozostają na uszczuplenie.

Mąż czy żona zostawił długi, pożyczki i kredyty o których nie wiedziałam – uchylenie, odwołanie się i zrzeczenie spadku Poznań

Przeprowadzane postępowanie dowodowe doprowadziło Sąd do przekonania, że wnioskodawczyni oraz uczestnicy K. P., M. P. (2) i P. P. (1), istotnie działali pod wpływem błędu, co do przedmiotu spadku. Wnioskodawczyni oraz uczestnicy nie kryli, że w momencie śmierci spadkodawcy wiedzieli o kredycie zaciągniętym na zakup mieszkania w W., zabezpieczonym hipoteką, który będą musieli spłacić. Z zeznań ich wynikało jednak, że nie mieli pojęcia o pożyczce zaciągniętej przez W. P. u M. S. na kwotę 100.000 zł.

Spadkobiercy zostali zaskoczeni informacją o tym długu spadkowym, który ujawnił się trzy lata po śmierci W. P., tym bardziej, że M. P. (1) dochowała wszelkiej staranności i po śmierci męża przejrzała wszystkie dokumenty, które po sobie pozostawił i nie znalazła w nich żadnych dokumentów, które wzbudziłyby u niej jakiekolwiek podejrzenia, co do stanu majątku spadkowego. Okoliczności te pozwalają więc uznać, że na skutek pozostawania w błędzie, co do stanu majątku spadkowego, spadkobiercy W. P. złożyli oświadczenia spadkowe o przyjęciu spadku wprost. Od razu po uzyskaniu informacji o istnieniu przedmiotowej pożyczki, spadkobiercy podjęli stosowne kroki, celem uchylenia się od skutków prawnych oświadczenia woli, złożonego pod wpływem błędu. Pozwala to na przyjęcie, że gdyby wnioskodawczyni i uczestnicy nie pozostawali w opisanym wyżej błędnym przekonaniu, złożyliby innego rodzaju oświadczenie spadkowe tj. o przyjęciu spadku z dobrodziejstwem inwentarza, co też uczynili w toku niniejszego postępowania.

Sąd postanowił więc:

1. zatwierdzić uchylenie się M. P. (1) od skutków prawnych oświadczenia o przyjęciu spadku wprost po mężu W. P. zmarłym złożonego przez wyżej wymienioną przed Notariuszem S. R. (1). A nr (…),

2. zatwierdzić uchylenie się K. P., M. P. (2), P. P. (1) od skutków prawnych oświadczeń o przyjęciu spadku wprost po ojcu W. P. zmarłym złożonych przez wyżej wymienionych przed Notariuszem S. R. (1). A nr (…). Postanowienie Sądu Rejonowego – I Wydział Cywilny z dnia 10 lutego 2021 r. I Ns 1022/19

W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji, prosimy przejść do zakładki kontakt.

Z wyrazami szacunku.

Adwokat Mateusz Ziębaczewski

Mateusz Ziębaczewski to doświadczony adwokat i jedyny w swoim rodzaju specjalista od prawa spadkowego w Polsce. Swoją wiedzą i umiejętnościami służy klientom, pomagając im w najbardziej skomplikowanych sprawach spadkowych. Z naszą kancelarią współpracują najbardziej znani profesorowie, doktorzy prawa oraz byli ministrowie, gdyż cenią jakość, pewność i bezpieczeństwo jakie oferujemy.

email telefon LinkedIn

Zobacz pozostałe wpisy autora

Jarocin Gostyń Szamotuły Pleszew Czarnków Trzcianka Oborniki Chodzież Piła Gorzów Wielkopolski Konin Turek Nowy Tomyśl Leszno Wolsztyn Grodzisk Wielkopolski Gniezno Słupca Skoki Kalisz Śrem Buk Kostrzyn Duszniki Kościan Września Środa Wielkopolska Murowana Goślina Ostrów Wielkopolski Kórnik Luboń Swarzędz Opalenica Wągrowiec Krotoszyn Pobiedziska Pniewy Rogoźno Wronki Powidz S uchy Las Biedrusko Tarnowo Podgórne Komorniki Dopiewo Przykona Kleczew Czerwonak Stęszew Kleszczewo Rokietnica Międzychód, Łódź Wrocław Warszawa Katowice Kraków Rzeszów Lublin Gdańsk Szczecin Zielona Góra Opole Śląsk Kielce Olsztyn Bydgoszcz, Mińsk Mazowiecki Wołomin Pruszków Radom Otwock Legionowo Garwolin Grójec Ciechanów Grodzisk Mazowiecki Płońsk Ostrołęka, Dwór Mazowiecki Żyrardów Wyszków Mińsk Mazowiecki Łomianki Marki Ząbki Józefów Konstancin Sochaczew Nadarzyn Wólka, Kosowska Tarczyn Góra Kalwaria Wiskitki Teresin Zaborów Węgrów Warka Sokołów Przasnysz Pułtusk Raszyn Siedlce Białystok

Kancelaria Prawa Spadkowego w Poznaniu