Poniedziałek - Sobota9.00 - 20.00
ul. Głogowska 47a lok. 1a 60-736 Poznań
Tel.+48696293998
ZapraszamyJeżeli chcesz mieć przewagę problemy powierz najlepszym specjalistom
Twoja sprawa z zakresu prawa spadkowego jest już wystarczająco stresująca. Nie powinieneś rozbijać banku tylko po to, aby upewnić się, że jesteś chroniony

Nie odrzucono i zrzeczono spadku z powodu długów, bo nie znam się na prawie i przepisach

Zgodnie z treścią art. 1012 KC spadkobierca może bądź przyjąć spadek bez ograniczenia odpowiedzialności za długi (przyjęcie proste), bądź przyjąć spadek z ograniczeniem tej odpowiedzialności (przyjęcie z dobrodziejstwem inwentarza), bądź też spadek odrzucić. Zgodnie ze znajdującymi zastosowanie w niniejszej sprawie przepisami kodeksu cywilnego, w brzmieniu sprzed nowelizacji dokonanej ustawą z dnia 20 marca 2015 roku o zmianie ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw, (Dz.U. z 2015 r. poz. 539), oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku może być złożone w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania (art. 1015 § 1 KC). Brak oświadczenia spadkobiercy w powyższym terminie jest jednoznaczny z prostym przyjęciem spadku. Jednakże gdy spadkobiercą jest osoba niemająca pełnej zdolności do czynności prawnych albo osoba, co do której istnieje podstawa do jej całkowitego ubezwłasnowolnienia, albo osoba prawna, brak oświadczenia spadkobiercy w terminie jest jednoznaczny z przyjęciem spadku z dobrodziejstwem inwentarza (art. 1015 § 2 KC).

Nie odrzucono i zrzeczono spadku z powodu długów, bo nie znam się na prawie i przepisach Poznań

Zgodnie z treścią art. 1019 § 1 KC jeżeli oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku zostało złożone pod wpływem błędu lub groźby, stosuje się przepisy o wadach oświadczenia woli z następującymi zmianami: uchylenie się od skutków prawnych oświadczenia powinno nastąpić przed sądem, spadkobierca powinien jednocześnie oświadczyć, czy i jak spadek przyjmuje, czy też go odrzuca.

Spadkobierca, który pod wpływem błędu lub groźby nie złożył żadnego oświadczenia w terminie, może w powyższy sposób uchylić się od skutków prawnych niezachowania terminu (art. 1019 § 2 KC), natomiast uchylenie się od skutków prawnych oświadczenia o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku wymaga zatwierdzenia przez sąd (§ 3). Należy podkreślić, że ciężar dowodu w zakresie wykazania wady oświadczenia woli spoczywa na spadkobiercy (art. 6 KC).

Uprawnienie do uchylenia się od skutków prawnych złożonego oświadczenia spadkowego lub niezachowania terminu do jego złożenia ograniczone jest rocznym terminem zawitym i wygasa w razie błędu – z upływem roku od jego wykrycia (art. 88 § 2 KC w zw. z art. 1019 § 1 KC). Zawity charakter powyższego terminu powoduje, że nie podlega on ani przerwie, ani zawieszeniu oraz że nie stosuje się do niego przepisów o przedawnieniu.

Błąd przy składaniu oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku musi dotyczyć treści czynności prawnej i musi być istotny. Jako przykład można tu wskazać błąd co do osoby spadkodawcy, co do tytułu powołania lub co do przedmiotu spadku – w tej sytuacji chodzi o brak wiedzy o rzeczywistym stanie majątku spadkowego, z tym zastrzeżeniem, że nie jest on wynikiem braku staranności po stronie spadkobiercy.

Podstawą uchylenia się przez spadkobiercę od skutków prawnych niezłożenia w terminie oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku może stanowić błąd prawnie doniosły. Błędem takim nie jest nieznajomość przedmiotu spadku pozostająca w związku przyczynowym z niedołożeniem należytej staranności przez spadkobiercę w ustaleniu rzeczywistego stanu majątku spadkowego (tak między innymi Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 30 czerwca 2005 roku, OSNC 2006, nr 5, poz. 94; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 18 marca 2010 roku, V CSK 337/09). Nie będzie też błędem prawnie doniosłym złożenie oświadczenia pod wpływem wadliwych, błędnych pobudek czy motywów (J. Kremis, E. Gniewek (w:) E. Gniewek, Komentarz do kodeksu cywilnego, s. 1642).

Natomiast, jak wskazuje się w orzecznictwie, stwierdzenie, że spadkobierca nie dołożył należytej staranności powinno być poprzedzone oceną okoliczności konkretnej sprawy i ustaleniem, jakich aktów staranności można było od niego wymagać. Chodzi przy tym o sprecyzowane czynności, które faktycznie i prawnie spadkobierca mógłby podjąć, zmierzając do uzyskania koniecznej wiedzy o spadku, a w razie niepodjęcia przez spadkobiercę żadnych czynności, konieczne jest określenie, jakich działań, w okolicznościach danej sprawy, prowadzących do pozyskania tej wiedzy można było od niego wymagać, ponieważ doprowadziłyby do uniknięcia błędu (tak między innymi Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 29 listopada 2012 roku, II CSK 172/12, opubl. L.).

Nie odrzucono spadku z powodu długów, bo nie znam się na prawie i przepisach Poznań

Zwłaszcza, że w judykaturze ugruntowany jest pogląd, iż nie można wymagać od spadkobierców, aby profilaktycznie odrzucili spadek lub przyjęli go z dobrodziejstwem inwentarza, jeśli nie jest do końca możliwe ustalenie składu majątku spadkowego (tak między Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 30 czerwca 2005 roku, IV CK 799/04, OSN 2006 rok, Nr 5, poz. 94; W. Borysiak, Glosa do postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 30 czerwca 2005 roku, IV CK 799/04, Palestra 2009, Nr 5–6, s. 293–295). Także w takiej sytuacji nie może mieć to wpływu na możliwość późniejszego uchylenia się przez spadkobierców od skutków swego oświadczenia.

Jeżeli postępowanie dowodowe potwierdzi istnienie przesłanek umożliwiających osobie uprawnionej wzruszenie wadliwego oświadczenia lub jego braku Sąd zatwierdza oświadczenie o uchyleniu się od skutków prawnych złożonego oświadczenia lub zatwierdza uchylenie się od skutków prawnych wadliwego niezachowania terminu.

Sprawa sądowa opracowana przez Kancelarię

Wnioskodawczyni A. K. złożyła przed tutejszym Sądem oświadczenie o odrzuceniu spadku po ojcu J. J. oraz wniosła o zatwierdzenie uchylenia się od skutków prawnych niezłożenia oświadczenia spadkowego w terminie z uwagi na pozostawanie w błędzie co do przedmiotu spadku. Zebrany w sprawie materiał dowodowy pozwolił Sądowi na przyjęcie, że wnioskodawczyni A. K. znajdowała się pod wpływem istotnego błędu co do prawa, który nie wynikał z niezachowania przez nią należytej staranności.

Błąd co do prawa polegał na tym, że wnioskodawczyni błędnie uważała i pozostawała w przeświadczeniu, że samo złożenie przez nią wniosku o stwierdzenie nabycia spadku po J. J. jest wystarczające dla zachowania terminu do złożenia oświadczenia w przedmiocie odrzucenia spadku po spadkodawcy. Niewątpliwie A. K. zainicjowała postępowanie o stwierdzenie nabycia spadku po ojcu wyłącznie z zamiarem odrzucenia spadku po nim. Świadczy o tym ta okoliczność, że po pouczeniu przez Sąd, że złożone przez nią oświadczenie o odrzuceniu spadku nie odniesie zamierzonego przez nią skutku prawnego z uwagi na przekroczenie terminu 6-miesięcznego do jego złożenia, A. K. cofnęła wniosek o stwierdzenie nabycia spadku, a następnie dwukrotnie próbowała wystąpić z wnioskiem o zatwierdzenie uchylenia się od skutków prawnych niezłożenia w terminie oświadczenia o odrzuceniu spadku po J. J. W zestawieniu ze szczególnie niskim poziomem świadomości prawnej wnioskodawczyni, która jest osobą nieporadną, nie ulega wątpliwości, że pozostawała ona w błędnym przeświadczeniu, iż samo wystąpienie z wnioskiem o stwierdzenie nabycia spadku umożliwi jej skuteczne odrzucenie spadku po J. J.

Nie odrzucono i zrzeczono spadku z powodu długów, bo nie znam się na prawie i przepisach Poznań

Nadto pozostawała w błędzie co do prawa w zakresie sposobu i trybu prawidłowego złożenia wniosku o uchylenie się od skutków prawnych niezłożenia oświadczenia o odrzuceniu spadku, to jest w błędzie co do przepisów procesowych dotyczących spełnienia wymogów formalnych wniosku i sposobu uzupełniania braków formalnych wniosku, skoro dwukrotnie ze względu na braki formalne wnioski zostały jej prawomocnie zwrócone.

Nie ulega wątpliwości, że kontakty wnioskodawczyni z ojcem od chwili rozwodu jej rodziców były sporadyczne. Nie miała także żadnego dostępu do dokumentów po nim pozostałych ani też żadnej orientacji co do jego sytuacji finansowej, w tym także co do ewentualnych długów spadkowych. Wynika to jednoznacznie z wyjaśnień samej wnioskodawczyni, jak też uczestników postępowania. W tej sytuacji trudno zarzucić wnioskodawczyni, że przy dochowaniu należytej staranności była w stanie podjąć takie czynności, które pozwoliłyby jej zorientować się w rzeczywistej sytuacji majątkowej spadkodawcy J. J.

Biorąc te wszystkie okoliczności pod uwagę Sąd uznał, iż z obiektywnego punktu widzenia wnioskodawczyni nie była w stanie poczynić żadnych ustaleń na temat tego, czy zmarły jej ojciec J. J. posiadał jakiekolwiek zobowiązania pieniężne. Sąd za wiarygodne uznał twierdzenia i wyjaśnienia wnioskodawczyni dotyczące braku jej kontaktów z ojcem. Reasumując Sąd uznał, że wnioskodawczyni pozostawała w usprawiedliwionym okolicznościami sprawy istotnym błędzie co do prawa. W tym stanie rzeczy Sąd uznał, że zaszły podstawy do zatwierdzenia uchylenia się przez wnioskodawczynię od skutków prawnych niezłożenia w terminie oświadczenia o odrzuceniu spadku po J. J. Postanowienie Sądu Rejonowego – IX Wydział Cywilny z dnia 5 grudnia 2016 r. IX Ns 1095/14

W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji. Prosimy przejść do zakładki kontakt.

Z wyrazami szacunku.

Adwokat Mateusz Ziębaczewski

Mateusz Ziębaczewski to doświadczony adwokat i jedyny w swoim rodzaju specjalista od prawa spadkowego w Polsce. Swoją wiedzą i umiejętnościami służy klientom, pomagając im w najbardziej skomplikowanych sprawach spadkowych. Z naszą kancelarią współpracują najbardziej znani profesorowie, doktorzy prawa oraz byli ministrowie, gdyż cenią jakość, pewność i bezpieczeństwo jakie oferujemy.

email telefon LinkedIn

Zobacz pozostałe wpisy autora

Jarocin Gostyń Szamotuły Pleszew Czarnków Trzcianka Oborniki Chodzież Piła Gorzów Wielkopolski Konin Turek Nowy Tomyśl Leszno Wolsztyn Grodzisk Wielkopolski Gniezno Słupca Skoki Kalisz Śrem Buk Kostrzyn Duszniki Kościan Września Środa Wielkopolska Murowana Goślina Ostrów Wielkopolski Kórnik Luboń Swarzędz Opalenica Wągrowiec Krotoszyn Pobiedziska Pniewy Rogoźno Wronki Powidz S uchy Las Biedrusko Tarnowo Podgórne Komorniki Dopiewo Przykona Kleczew Czerwonak Stęszew Kleszczewo Rokietnica Międzychód, Łódź Wrocław Warszawa Katowice Kraków Rzeszów Lublin Gdańsk Szczecin Zielona Góra Opole Śląsk Kielce Olsztyn Bydgoszcz, Mińsk Mazowiecki Wołomin Pruszków Radom Otwock Legionowo Garwolin Grójec Ciechanów Grodzisk Mazowiecki Płońsk Ostrołęka, Dwór Mazowiecki Żyrardów Wyszków Mińsk Mazowiecki Łomianki Marki Ząbki Józefów Konstancin Sochaczew Nadarzyn Wólka, Kosowska Tarczyn Góra Kalwaria Wiskitki Teresin Zaborów Węgrów Warka Sokołów Przasnysz Pułtusk Raszyn Siedlce Białystok

Kancelaria Prawa Spadkowego w Poznaniu