Poniedziałek - Sobota9.00 - 20.00
ul. Głogowska 47a lok. 1a 60-736 Poznań
Tel.+48696293998
ZapraszamyJeżeli chcesz mieć przewagę problemy powierz najlepszym specjalistom
Twoja sprawa z zakresu prawa spadkowego jest już wystarczająco stresująca. Nie powinieneś rozbijać banku tylko po to, aby upewnić się, że jesteś chroniony

Nie wiedziałem, że dziedziczę długi, kredyty czy pożyczki po rodzinie i krewnym. Odrzucenie i zrzeczenie spadku po terminie

Art. 1019 § 1 KC stanowi, że jeżeli oświadczenie o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku zostało złożone pod wpływem błędu lub groźby, stosuje się przepisy o wadach oświadczenia woli z następującymi zmianami:

1) uchylenie się od skutków prawnych oświadczenia powinno nastąpić przed sądem;

2) spadkobierca powinien jednocześnie oświadczyć, czy i jak spadek przyjmuje, czy też go odrzuca.

Spadkobierca, który pod wpływem błędu lub groźby nie złożył żadnego oświadczenia w terminie, może w powyższy sposób uchylić się od skutków prawnych niezachowania terminu ( art. 1019 § 2 KC).

Uchylenie się od skutków prawnych oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku wymaga zatwierdzenia przez sąd ( art. 1019 § 3 KC w zw. z art. 690 KPC), dopiero z chwilą zatwierdzenia staje się bowiem skuteczne.

Nie wiedziałem, że dziedziczę długi, kredyty czy pożyczki po rodzinie i krewnym. Odrzucenie i zrzeczenie spadku po terminie Poznań

W literaturze i orzecznictwie Sądu Najwyższego stan niewiedzy spadkobiercy o długach obciążających dany spadek określa się w różny sposób. Mówi się o błędzie co do „przedmiotu spadku”, „stanu spadku”, „stanu majątku spadkowego”, „istotnych właściwości spadku” i in. W każdym razie mylne wyobrażenie spadkobiercy o stanie spadku może odnosić się do samego faktu istnienia długów spadkowych oraz ich wysokości.

Błąd istotny spadkobiercy co do stanu spadku można ogólnie ująć jako taki błąd, który uzasadniałby przypuszczenie, że gdyby składający nie działał pod wpływem błędu i oceniał sprawę rozsądnie, nie złożyłby oświadczenia oznaczonej treści. Oświadczenie o przyjęciu spadku po określonym spadkobiercy łączy się z reguły z przekonaniem, że dojdzie do powiększenia majątku spadkobiercy w wyniku dziedziczenia lub przynajmniej do niepogorszenia jego sytuacji majątkowej. Pojawia się jednak kwestia, kiedy błąd spadkobiercy co do stanu spadku można in concreto zakwalifikować jako błąd istotny w rozumieniu art. 84 § 2 KC Chodzi o to, czy jest nim jedynie samo mylne wyobrażenie o rzeczywistym stanie spadku bez względu na zachowanie tego spadkobiercy przed złożeniem oświadczenia woli, czy takie mylne wyobrażenie ma stanowić konsekwencję braku odpowiedniej aktywności spadkobiercy w celu dowiedzenia się o rzeczywistym stanie spadku.

W orzecznictwie Sądu Najwyższego (…) przyjmuje się, że błędem istotnym nie jest nieznajomość przedmiotu spadku powstająca w związku przyczynowym z niedołożeniem przez spadkobiercę należytej staranności w ustaleniu rzeczywistego stanu majątku spadkowego (np. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 30 czerwca 2005 r., IV CK 799/04, OSNC 2006, nr 5, poz. 94). (…) Podobne stanowisko przyjęto w postanowieniach Sądu Najwyższego z dnia 1 grudnia 2011 r., I CSK 85/11 () (…) i z dnia 18 marca 2010 r., I CSK 337/09 () (…). Zaniechanie spadkobiercy w tym względzie może prowadzić do wniosku, że nie wykorzystał możliwości uzyskania stosownych informacji pozwalających na złożenie przez spadkobiercę właściwego w znanych mu okolicznościach oświadczenia woli. Chodzi przy tym o informacje możliwe do uzyskania oraz wskazanie odpowiednich, miarodajnych środków ich pozyskania. W rezultacie należy przyjąć, że błędem istotnym spadkobiercy ( art. 1019 § 2 w związku z art. 84 § 2 KC) jest niewiedza o stanie spadku (długach spadkowych), mimo powziętych przez tego spadkobiercę odpowiednich i możliwych działań zmierzających do ustalenia rzeczywistego stanu spadku.

Nie wiedziałem, że dziedziczę długi, kredyty czy pożyczki po rodzinie i krewnym. Odrzucenie i zrzeczenie spadku po terminie Poznań

Za oczywiste uznać przy tym należy, iż chodzi o realną możliwość uzyskania informacji o zadłużeniu spadkodawcy i za pomocą jakich dostępnych dla nich działań. Brak takich aktów powinien być odpowiednio skorelowany z ustaleniami faktycznymi spadkobiercy powołanego do spadku ex lege. Na takie elementy wskazywano trafnie w postanowieniach Sądu Najwyższego z dnia 18 marca 2010 r., V CSK 337/09 („Palestra” 2010, nr 5-6, s. 240), z dnia 1 grudnia 2011 r., I CSK 85/11 () i z dnia 30 czerwca 2005 r., IV CK 799/04. O możliwości uzyskania informacji o długach obciążających spadek decydować może także charakter długu i w tym przedmiocie nie bez racji akcentował skarżący faktyczny brak możliwości ustalenia zadłużenia z tytułu pożyczki bankowej . Ponadto podkreślić należy, iż błąd w rozumieniu art. 1019 § 1 KC i art. 84 KC jest subiektywną kategorią prawną w tym znaczeniu, że powinien być indywidualizowany w odniesieniu do określonych osób. Indywidualizacja taka dotyczy wiedzy tych osób o stanie spadku i przyczyn jej nieuzyskania.

Sprawa sądowa opracowana przez Kancelarię

Do Sądu Rejonowego został złożony wniosek wierzyciela P. I Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego w K. o zawezwanie do próby ugodowej w sprawie o zapłatę należności wynikającej z tytułu umowy pożyczki. Uczestnicy postępowania M. M. (2) oraz J. M. na rozprawie przed Sądem Rejonowym oświadczyli, że nie chcą zawrzeć ugody. M. M. (2) oraz J. M. złożyli oświadczenia o odrzuceniu spadku po zmarłej Z. P., własnoręczność złożonego podpisu w obecności notariusza.

Na rozprawie przed Sądem Rejonowym przesłuchani uczestnicy postępowania J. M. oraz M. M. (2) wskazali, że zmarłej krewnej Z. P. nigdy nie poznali osobiście. O jej długach dowiedzieli się dopiero z momentem otrzymania wezwania na rozprawę w przedmiocie zawezwania do próby ugodowej. Wtedy to ustalili, że mogą być spadkobiercami, na których będzie ciążył obowiązek spłaty należności wynikającej z zaciągniętego przez zmarłą krewną kredytu konsumenckiego. Uczestnicy postepowania oświadczyli, że ich matka D. M. nigdy ich nie poinformowała, że po złożeniu przez nią oświadczenia o odrzuceniu spadku wchodzą automatycznie do kręgu spadkobierców po zmarłej krewnej (akt notarialny z dnia (…) r. – oświadczenie o odrzuceniu spadku akt sprawy Sądu Rejonowego. Powyższą okoliczność potwierdziła w swoich zeznaniach matka uczestników postępowania. Świadek D. M. zeznała, że została błędnie poinformowana przez notariusza przy składaniu przez nią oświadczenia o odrzuceniu spadku, iż jej dzieci nie muszą składać żadnych oświadczeń, ponieważ krąg spadkobierców po zmarłej Z. P. zamyka się na niej. Świadek dodatkowo wyjaśniła, że w tamtym czasie ona sama jak i jej dzieci przeżywali osobistą tragedię z powodu śmierci ich ojca, a jej męża, dlatego też sprawy dalszych krewnych miały znaczenie drugorzędne.

Nie wiedziałem, że dziedziczę długi, kredyty czy pożyczki po rodzinie i krewnym. Odrzucenie i zrzeczenie spadku po terminie Poznań

W sprawie uczestnicy powołali się na błąd co do przedmiotu spadku, ponieważ jak wynika z ich oświadczeń o długach spadkowych po zmarłej Z. P. mieli dowiedzieć się dopiero z momentem otrzymania wezwania w przedmiocie zawarcia próby ugodowej przed Sądem Rejonowym. Materiał dowodowy zgromadzony w sprawie nie wskazuje, ze uczestnicy postępowania mieli być informowani w inny sposób o pozostawionych długach przez ich krewną. Ponadto matka uczestników postępowania przyznała, że dołożyła ze swojej strony należytej staranności i sama złożyła oświadczenie o odrzuceniu spadku po Z. P., natomiast jako przedstawicielka ustawowa wówczas małoletniej J. M. została wprowadzona w błąd, co do braku konieczności złożenia dalszego oświadczenia za zgodą sądu rodzinnego w imieniu swojej córki. Pozostając w błędzie co do prawa przedstawicielka ustawowa nie przekazała informacji o powyższym obowiązku swojemu pełnoletniemu synowi M. M. (2).

W ocenie Sądu materiał dowodowy zgromadzony w sprawie wskazuje, że w przypadku uczestników postępowania M. M. (2) i jego siostry J. M. zachodzą uzasadnione okoliczności, aby stwierdzić, że pozostawali oni w błędnym przeświadczeniu, że nie wchodzą do kręgu spadkobierców po zmarłej kuzynce Z. P.. Małoletnia wówczas J. M. i niewiele od niej straszy brat M. M. (2) na chwilę śmierci kuzynki oraz na datę złożonego przez ich matkę oświadczenia o odrzuceniu spadku – nie posiadali wiedzy i świadomości jako spadkobiercy. Uczestnicy postępowania nie znali okoliczności uzasadniających ich powołanie do spadku, nie mieli wiedzy o tytule powołania. W tych okolicznościach zdaniem Sądu za uzasadnione było złożenie przez uczestników oświadczeń o odrzuceniu spadku i następnie wystąpienie przed sądem spadku do ich zatwierdzenia. Gdyby uczestnicy mieli wiedzę o tytule powołania ich do spadku oraz o okoliczności pozostawienia długu przez zmarłą, to z pewnością złożyliby w ustawowym terminie stosowne oświadczenia o odrzuceniu spadku.

Mając na uwadze powyższe ustalenia faktyczne oraz oceną prawną Sąd uwzględnił wnioski uczestników postępowania M. M. (2) oraz J. M. i zatwierdził ich oświadczenia o uchyleniu się od skutków prawnych niezłożenia w terminie oświadczeń o odrzuceniu spadku i przyjął ich oświadczenia o odrzuceniu spadku po Z. P. córce A. i A. zmarłej w dniu (…) r. w G.. Postanowienie Sądu Rejonowego – I Wydział Cywilny z dnia 17 lipca 2020 r. I Ns 237/19

W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji. Prosimy przejść do zakładki kontakt.

Z wyrazami szacunku.

Adwokat Mateusz Ziębaczewski

Mateusz Ziębaczewski to doświadczony adwokat i jedyny w swoim rodzaju specjalista od prawa spadkowego w Polsce. Swoją wiedzą i umiejętnościami służy klientom, pomagając im w najbardziej skomplikowanych sprawach spadkowych. Z naszą kancelarią współpracują najbardziej znani profesorowie, doktorzy prawa oraz byli ministrowie, gdyż cenią jakość, pewność i bezpieczeństwo jakie oferujemy.

email telefon LinkedIn

Zobacz pozostałe wpisy autora

Jarocin Gostyń Szamotuły Pleszew Czarnków Trzcianka Oborniki Chodzież Piła Gorzów Wielkopolski Konin Turek Nowy Tomyśl Leszno Wolsztyn Grodzisk Wielkopolski Gniezno Słupca Skoki Kalisz Śrem Buk Kostrzyn Duszniki Kościan Września Środa Wielkopolska Murowana Goślina Ostrów Wielkopolski Kórnik Luboń Swarzędz Opalenica Wągrowiec Krotoszyn Pobiedziska Pniewy Rogoźno Wronki Powidz S uchy Las Biedrusko Tarnowo Podgórne Komorniki Dopiewo Przykona Kleczew Czerwonak Stęszew Kleszczewo Rokietnica Międzychód, Łódź Wrocław Warszawa Katowice Kraków Rzeszów Lublin Gdańsk Szczecin Zielona Góra Opole Śląsk Kielce Olsztyn Bydgoszcz, Mińsk Mazowiecki Wołomin Pruszków Radom Otwock Legionowo Garwolin Grójec Ciechanów Grodzisk Mazowiecki Płońsk Ostrołęka, Dwór Mazowiecki Żyrardów Wyszków Mińsk Mazowiecki Łomianki Marki Ząbki Józefów Konstancin Sochaczew Nadarzyn Wólka, Kosowska Tarczyn Góra Kalwaria Wiskitki Teresin Zaborów Węgrów Warka Sokołów Przasnysz Pułtusk Raszyn Siedlce Białystok

Kancelaria Prawa Spadkowego w Poznaniu