Poniedziałek - Sobota9.00 - 20.00
ul. Głogowska 47a lok. 1a 60-736 Poznań
Tel.+48696293998
ZapraszamyJeżeli chcesz mieć przewagę problemy powierz najlepszym specjalistom
Twoja sprawa z zakresu prawa spadkowego jest już wystarczająco stresująca. Nie powinieneś rozbijać banku tylko po to, aby upewnić się, że jesteś chroniony

Przedawnione długi, kredyty i pożyczki spadkodawcy a wyliczenie zachowku

Podstawową zasadą prawa spadkowego jest swoboda testowania. Oznacza to, że spadkodawca może ustanowić spadkobiercą całego swojego majątku dowolnie wskazaną osobę ( art. 941 KC, art. 959 KC). Zabezpieczeniem interesów osób najbliższych spadkodawcy jest instytucja zachowku, stanowiąca formę rekompensaty dla tych osób, które mogłyby dziedziczyć po zmarłym jako spadkobiercy ustawowi, ale nie dziedziczą, gdyż spadkodawca pozostawił testament, w którym powołał do spadku inną osobę. W systemie prawa polskiego instytucja zachowku została ukształtowana jako wierzytelność, tj. roszczenie o zapłatę określonej sumy pieniężnej. Spadkobierca ustawowy uprawniony do zachowku jest wierzycielem spadkobiercy testamentowego.

Na podstawie art. 991 § 1 KC uprawnionymi do zachowku są zstępni, małżonek oraz rodzice spadkodawcy, którzy „byliby powołani do spadku z ustawy”. Do kręgu osób uprawnionych do zachowku należą także przysposobieni i ich zstępni, a także przysposabiający. W każdym jednak przypadku należy dokonać oceny, która z tych osób byłaby powołana do spadku z ustawy. W myśl art. 992 KC prawa do zachowku zostają bowiem pozbawione osoby, które: zrzekły się dziedziczenia po zmarłym ( art. 1049 § 2 KC), odrzuciły spadek ( art. 1020 KC), zostały uznane za niegodne dziedziczenia ( art. 928 § 2 KC), a także wyłączone od dziedziczenia orzeczeniem sądu ( art. 940 i 9351 KC) oraz wydziedziczone ( art. 1008 KC). W toku postępowania dowodowego Sąd Rejonowy ustalił, iż nie zaistniała żadna z powyżej wymienionych okoliczności, uniemożliwiająca powódce dochodzenia od pozwanego roszczenia z tytułu zachowku.

W dalszej kolejności ustawodawca wskazuje, iż zstępnym, małżonkowi oraz rodzicom spadkodawcy, którzy byliby powołani do spadku z ustawy, należą się, jeżeli uprawniony jest trwale niezdolny do pracy albo jeżeli zstępny uprawniony jest małoletni – dwie trzecie wartości udziału spadkowego, który by mu przypadał przy dziedziczeniu ustawowym, w innych zaś wypadkach – połowa wartości tego udziału (zachowek). Podstawą więc ustalenia zakresu zobowiązania spadkobiercy wobec uprawnionych do zachowku jest ustalenie wartości masy spadkowej

W celu obliczenia wysokości zachowku konieczne jest dokonanie kilku operacji, które polegają na:

1) określeniu udziału spadkowego stanowiącego, zgodnie z art. 992 KC, podstawę obliczenia zachowku;

2) obliczeniu wartości spadku;

3) ustaleniu wartości darowizn doliczalnych do spadku dla potrzeb zachowku;

4) wreszcie, obliczeniu samego zachowku, następujące przez zastosowanie matematycznej formuły (iloczynu), którego czynnikami są: wyrażony ułamkiem udział spadkowy uprawnionego, wynikający z reguł dziedziczenia ustawowego współczynnik 1/2 lub 2/3 (art. 991 § 1 KC) oraz czysta wartość spadku, powiększona o doliczalne darowizny.

Przedawnione długi, kredyty i pożyczki spadkodawcy a wyliczenie zachowku Poznań

Operację tę można wyrazić formułą matematyczną:

Z = 1/2 (2/3) × a × (b+c)

gdzie:

Z – to poszukiwana wysokość należnego zachowku;

1/2 (2/3) – to współczynnik wynikający z art. 991 KC;

a – to wysokość udziału spadkowego należnego uprawnionemu przy dziedziczeniu z ustawy;

b – to czysta wartość spadku;

c – to wartość darowizn doliczalnych do spadku dla potrzeb obliczenia zachowku (art. 994-995 KC).

Wyliczonego zachowku nie należy mylić z kwotą odpowiadającą roszczeniu uprawnionego. Tę ostatnią otrzymujemy przez odjęcie od wyliczonego zachowku kwot, które uprawniony jest zobowiązany zaliczyć sobie na należny zachowek na podstawie art. 996 KC i 997 KC. Przy ustaleniu wysokości należnego zachowku ustalenie substratu zachowku jest najbardziej istotną operacja.

Podstawę obliczenia spadku tworzy stan spadku, czyli stan elementów komponujących spadek w chwili otwarcia spadku i ich cen z daty orzekania o zachowku. (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 6 czerwca 2014 r., sygn. akt V CSK 209/13, i z dnia 23 maja 2013 r., sygn. akt I CSK 701/12).

Przedawnione długi, kredyty i pożyczki spadkodawcy a wyliczenie zachowku Poznań

Zgodnie z art. 922 § 1 KC prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób, dotyczy to także praw i obowiązków wynikających ze stosunków zobowiązaniowych. Wartość spadku pomniejsza dług spadkodawcy wobec uprawnionego do zachowku. Należy jednak zauważyć, iż zgodnie ze stanowiskiem doktryny status wierzytelności jako naturalnej (przedawnionej) nie umniejsza co do zasady obowiązku jej zaliczenia do substratu zachowku. Inaczej sytuacja wygląd jednak, gdy wierzytelność przysługująca spadkodawcy przedawniła się przed otwarciem spadku. Taka wierzytelność nie podlega zaliczeniu do spadku, chyba, że zostałaby zaspokojona przez dłużnika. Na zasadzie lustrzanego odbicia należy zatem przyjąć, iż skoro do substratu zachowku nie są zaliczane przysługujące spadkobiercy wierzytelności naturalne (przedawnione w chwili otwarcia spadku), to takich samych zobowiązań (naturalnych) spadkodawcy nie należy zaliczać do długów spadkowych (por. Bogudar Kordasiewicz -Prawo spadkowe, System Prawa Prywatnego, Tom 10, 2015 r.).

W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji, prosimy przejść do zakładki kontakt.

Z wyrazami szacunku.

Adwokat Mateusz Ziębaczewski

Mateusz Ziębaczewski to doświadczony adwokat i jedyny w swoim rodzaju specjalista od prawa spadkowego w Polsce. Swoją wiedzą i umiejętnościami służy klientom, pomagając im w najbardziej skomplikowanych sprawach spadkowych. Z naszą kancelarią współpracują najbardziej znani profesorowie, doktorzy prawa oraz byli ministrowie, gdyż cenią jakość, pewność i bezpieczeństwo jakie oferujemy.

email telefon LinkedIn

Zobacz pozostałe wpisy autora

Jarocin Gostyń Szamotuły Pleszew Czarnków Trzcianka Oborniki Chodzież Piła Gorzów Wielkopolski Konin Turek Nowy Tomyśl Leszno Wolsztyn Grodzisk Wielkopolski Gniezno Słupca Skoki Kalisz Śrem Buk Kostrzyn Duszniki Kościan Września Środa Wielkopolska Murowana Goślina Ostrów Wielkopolski Kórnik Luboń Swarzędz Opalenica Wągrowiec Krotoszyn Pobiedziska Pniewy Rogoźno Wronki Powidz S uchy Las Biedrusko Tarnowo Podgórne Komorniki Dopiewo Przykona Kleczew Czerwonak Stęszew Kleszczewo Rokietnica Międzychód, Łódź Wrocław Warszawa Katowice Kraków Rzeszów Lublin Gdańsk Szczecin Zielona Góra Opole Śląsk Kielce Olsztyn Bydgoszcz, Mińsk Mazowiecki Wołomin Pruszków Radom Otwock Legionowo Garwolin Grójec Ciechanów Grodzisk Mazowiecki Płońsk Ostrołęka, Dwór Mazowiecki Żyrardów Wyszków Mińsk Mazowiecki Łomianki Marki Ząbki Józefów Konstancin Sochaczew Nadarzyn Wólka, Kosowska Tarczyn Góra Kalwaria Wiskitki Teresin Zaborów Węgrów Warka Sokołów Przasnysz Pułtusk Raszyn Siedlce Białystok

Kancelaria Prawa Spadkowego w Poznaniu