Poniedziałek - Sobota9.00 - 20.00
ul. Głogowska 47a lok. 1a 60-736 Poznań
Tel.+48696293998
ZapraszamyJeżeli chcesz mieć przewagę problemy powierz najlepszym specjalistom
Twoja sprawa z zakresu prawa spadkowego jest już wystarczająco stresująca. Nie powinieneś rozbijać banku tylko po to, aby upewnić się, że jesteś chroniony

Ważność testamentu z powodu marskości wątroby, alkoholu i niewydolności krążeniowej

Zgodnie z treścią art. 670 KPC, Sąd spadku bada z urzędu, kto jest spadkobiercą. W szczególności bada, czy spadkobierca pozostawił testament, oraz wzywa do złożenia testamentu osobę, co do której będzie uprawdopodobnione, że testament u niej się znajduje. Jeżeli testament zostanie złożony, sąd dokona jego otwarcia i ogłoszenia.

Stosownie zaś do treści art. 926 § 1 i 2 KC., powołanie do spadku wynika z ustawy albo z testamentu. Przy czym dziedziczenie ustawowe co do całości spadku następuje wtedy, gdy spadkodawca nie powołał spadkobiercy albo gdy żadna z osób, które powołał, nie chce lub nie może być spadkobiercą. Natomiast, z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, dziedziczenie ustawowe co do części spadku następuje wtedy, gdy spadkodawca nie powołał do tej części spadkobiercy albo gdy którakolwiek z kilku osób, które powołał do całości spadku, nie chce lub nie może być spadkobiercą (§ 3 art. 926 KC.). Przepisy kodeksu cywilnego regulujące kwestie dziedziczenia dają zatem prymat woli spadkodawcy wyrażonej w testamencie.

Ważność testamentu z powodu marskości wątroby, alkoholu i niewydolności krążeniowej Poznań

Testament jest czynnością prawną jednostronną, osobistą, nie skierowaną do adresata, na wypadek śmierci (mortis causa), odwołalną oraz sformalizowaną do tego stopnia, iż sporządzenie go z naruszeniem przepisów o formie testamentu, skutkuje jego bezwzględną nieważnością (art. 941 KC., art. 944 § 2 KC., art. 958 KC.). Mianem testamentu określa się także dokument zawierający oświadczenie woli testatora.

Sporządzenie testamentu wymaga dla swej ważności zachowania jednej z form testamentu przewidzianej w kodeksie cywilnym. Kodeks cywilny dzieli testamenty na zwykłe oraz szczególne. Do testamentów zwykłych zalicza między innymi testament własnoręczny (holograficzny art. 949 § 1 KC.) oraz testament sporządzony w formie aktu notarialnego (art. 950 KC.), który dla swej ważności musi spełniać wymogi stawiane aktowi notarialnemu przez ustawę z dnia 14 lutego 1991 roku Prawo o notariacie (Dz.U. z 2002 r. Nr 42, poz. 369 ze zmn.). Zgodnie z art. 92 § 1 tej ustawy, akt notarialny powinien zawierać: dzień, miesiąc i rok sporządzenia aktu, miejsce sporządzenia aktu, imię, nazwisko i siedzibę kancelarii notariusza, imiona, nazwiska, imiona rodziców i miejsce zamieszkania osób fizycznych, oświadczenia stron, z powołaniem się w razie potrzeby na okazane przy akcie dokumenty, stwierdzenie, na żądanie stron, faktów i istotnych okoliczności, które zaszły przy spisywaniu aktu, stwierdzenie, że akt został odczytany, przyjęty i podpisany, podpisy biorących udział w akcie, podpis notariusza.

W świetle art. 945 § 1 KC., testament jest nieważny, jeżeli został sporządzony w stanie wyłączającym świadome albo swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli, pod wpływem błędu uzasadniającego przypuszczenie, że gdyby spadkodawca nie działał pod wpływem błędu, nie sporządziłby testamentu tej treści oraz pod wpływem groźby.

Ważność testamentu z powodu marskości wątroby, alkoholu i niewydolności krążeniowej Poznań

Brak świadomości charakteryzuje się brakiem rozeznania, niemożności zrozumienia posunięć własnych lub też innych osób, niezdawaniem sobie sprawy ze znaczenia własnego postępowania. Wyłączenie świadomości natomiast ma miejsce w szczególności w przypadku choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego, a także innego, choćby przemijającego zaburzenia czynności psychicznych, wywołanego zwłaszcza alkoholizmem, narkomanią, wysoką gorączką, obłożną chorobą czy agonią. Podkreślenia wymaga jednak, iż stan taki musi istnieć w chwili sporządzania testamentu, czyli w chwili składania oświadczenia woli przez testatora. W orzecznictwie i doktrynie panuje pogląd, że przy badaniu tej kwestii unikać należy wszelkiego rodzaju automatyzmu i nawet fakt pozostawania w zakładzie dla umysłowo chorych osoby nieubezwłasnowolnionej w okresie sporządzania testamentu nie może oznaczać automatycznego przyjęcia, że osoba taka działała w stanie wyłączającym świadome albo swobodne podjęcie decyzji i wyrażenie woli (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 30 kwietnia 1976 roku, III CRN 25/76, OSP 1977/4/78).

Sprawa spadkowa opracowana przez Kancelarię

W przedmiotowej sprawie wnioskodawczyni, przedstawicielka ustawowa małoletnich uczestników postepowania M. M. (1) wnosiła o stwierdzenie nabycia spadku po C. M. na podstawie testamentu notarialnego z dnia 16 lutego 2017 roku. Uczestnicy postepowania – D. W., A. W. i P. M. zakwestionowali ważności testamentu notarialnego twierdząc, że oświadczenie ostatniej woli zostało złożone przez spadkodawcę C. M. przed notariuszem w stanie wyłączającym świadome powzięcie decyzji i wyrażenie woli.

Ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego w postaci zeznań świadków oraz dokumentacji medycznej bezsprzecznie wynika, że spadkodawca C. M. w latach 2017 i 2018 był wielokrotnie hospitalizowany z powodu marskości wątroby i niewydolności krążeniowej, a przyczyną tych schorzeń był nadmiar spożywanego alkoholu. Jednakże podczas tych pobytów był w pełni świadomy i nie stwierdzono u niego objawów zespołu lekowego, czy też psychotycznych. Spadkodawca nie leczył się również psychiatrycznie i nie zażywał leków, które mogłyby mieć wpływ na jego świadomość. Powyższe okoliczność zostały potwierdzone także w opinii biegłego sądowego z zakresu psychiatrii K. G., który sporządził opinię na podstawie dokumentacji medycznej i zeznań świadków. Ponadto biegły sądowy jednoznacznie wskazał, że przewlekłe choroby somatyczne (niewydolność serce, nadciśnienie tętnicze, migotanie przedsionków), a także przewlekła intoksykacja alkoholowa spadkodawcy mogły wskazywać jedynie na organiczne uszkodzenie centralnego układu nerwowego (organiczne zaburzenia osobowości), natomiast nie powodowały one otępienia lub występowania psychoz alkoholowych, których konsekwencją byłby stan wyłączający świadome bądź swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli w chwili sporządzania testamentu notarialnego.

W ocenie Sądu powyższy materiał dowodowy nie budzi wątpliwości co do jego wiarygodności, albowiem jest on spójny i wzajemnie się uzupełniający. Ponadto opinia biegłego sądowego, zdaniem Sądu, jest pełna i wewnętrznie spójna, a nadto przeprowadzona po analizie udostępnionej dokumentacji medycznej zgormadzonej w niniejszej sprawie. Zatem stanowiła ona dla Sądu pełnowartościowe źródło wiadomości specjalnych. Powyższa opinia nie była również kwestionowana przez uczestników postępowania i przez wnioskodawczynię.

Ważność testamentu z powodu marskości wątroby, alkoholu i niewydolności krążeniowej Poznań

Wobec powyższego, skoro uczestnicy postępowania nie wykazali aby spadkodawca w chwili złożenia oświadczenia swojej ostatniej woli na wypadek śmierci przed notariuszem A. P., nie znajdował się w stanie wyłączającym świadome bądź swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli, to Sąd orzekł, że spadek po C. M., który zmarł 23 maja 2018 roku w C., ostatnio stale zamieszkiwał w J. na podstawie testamentu notarialnego z dnia 16 lutego 2017 roku nabyły jego dzieci: C. M. s. M. i C. oraz M. M. (1) c. M. i C. każda z tych osób w 1/2 (jednej drugiej) części z tym, że nabycie spadku nastąpiło z dobrodziejstwem inwentarza albowiem przedstawicielka ustawowa małoletnich uczestników postępowania – M. M. (1) – złożyła oświadczenie o przyjęciu spadku z dobrodziejstwem inwentarza. Postanowienie Sądu Rejonowego – I Wydział Cywilny z dnia 17 stycznia 2020 r. I Ns 292/18

W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji, prosimy przejść do zakładki kontakt.

Z wyrazami szacunku.

Adwokat Mateusz Ziębaczewski

Mateusz Ziębaczewski to doświadczony adwokat i jedyny w swoim rodzaju specjalista od prawa spadkowego w Polsce. Swoją wiedzą i umiejętnościami służy klientom, pomagając im w najbardziej skomplikowanych sprawach spadkowych. Z naszą kancelarią współpracują najbardziej znani profesorowie, doktorzy prawa oraz byli ministrowie, gdyż cenią jakość, pewność i bezpieczeństwo jakie oferujemy.

email telefon LinkedIn

Zobacz pozostałe wpisy autora

Jarocin Gostyń Szamotuły Pleszew Czarnków Trzcianka Oborniki Chodzież Piła Gorzów Wielkopolski Konin Turek Nowy Tomyśl Leszno Wolsztyn Grodzisk Wielkopolski Gniezno Słupca Skoki Kalisz Śrem Buk Kostrzyn Duszniki Kościan Września Środa Wielkopolska Murowana Goślina Ostrów Wielkopolski Kórnik Luboń Swarzędz Opalenica Wągrowiec Krotoszyn Pobiedziska Pniewy Rogoźno Wronki Powidz S uchy Las Biedrusko Tarnowo Podgórne Komorniki Dopiewo Przykona Kleczew Czerwonak Stęszew Kleszczewo Rokietnica Międzychód, Łódź Wrocław Warszawa Katowice Kraków Rzeszów Lublin Gdańsk Szczecin Zielona Góra Opole Śląsk Kielce Olsztyn Bydgoszcz, Mińsk Mazowiecki Wołomin Pruszków Radom Otwock Legionowo Garwolin Grójec Ciechanów Grodzisk Mazowiecki Płońsk Ostrołęka, Dwór Mazowiecki Żyrardów Wyszków Mińsk Mazowiecki Łomianki Marki Ząbki Józefów Konstancin Sochaczew Nadarzyn Wólka, Kosowska Tarczyn Góra Kalwaria Wiskitki Teresin Zaborów Węgrów Warka Sokołów Przasnysz Pułtusk Raszyn Siedlce Białystok

Kancelaria Prawa Spadkowego w Poznaniu