Testament jest aktem sformalizowanym i musi spełniać warunki ustawowe (art. 945 § 1, art. 958 KC). Jeśli jest testamentem własnoręcznym (holograficznym), to musi go sporządzić własną ręką w całości spadkodawca (testator), indywidualnie, podpisać i opatrzeć datą. Jako wyraz woli spadkodawcy musi zawierać oświadczenie jednostronne, nieskierowane do konkretnego adresata, zawierające rozrządzenie majątkiem na wypadek śmierci, powołujące do całego lub do części spadku jednego lub więcej spadkobierców (art. 942, art. 949 i art. 959 KC). Obok spadkobierców może ustanowić zapisy albo nie powoływać w ogóle spadkobiercy, a całym lub prawie całym majątkiem rozporządzić poprzez zapisy (art. 968 § 1, art. 961 KC). Testament może być w każdej chwili odwołany w całości lub w części przez spadkodawcę, także przez sporządzenie nowego testamentu (art. 943, art. 946-947 KC). Jeżeli spadkodawca nie sporządził testamentu lub testament okazał się nieważny, wówczas następuje dziedziczenie z mocy ustawy (art. 931 i nast., art. 926 KC). W każdym rodzaju dziedziczenia, testamentowym i ustawowym oznacza ono sukcesję uniwersalną spadkobiercy lub spadkobierców po danym spadkodawcy, czyli wejście w ogół jego praw i obowiązków o charakterze majątkowym (art. 922 § 1 KC). Spadek nabywa się z chwilą jego otwarcia, a jest nią chwila śmierci spadkodawcy, o którym to fakcie spadkobierca może nawet nie wiedzieć (art. 924, art. 925 KC).
Żaden przepis nie określa minimalnej treści testamentu. Okoliczność, że treść testamentu ogranicza się do rozrządzenia jednym tylko składnikiem majątku nie przekreśla jego charakteru jako testamentu, przyjmuje się bowiem, że dopuszczalne jest sporządzenie testamentu w którym spadkodawca ustanawia tylko zapis. Analiza przepisu art. 961 KC wskazuje, że dopuszczalne jest przeznaczenie oznaczonej osobie w testamencie poszczególnych przedmiotów majątkowych. W testamencie można skutecznie rozporządzić nawet tym, co nie było własnością testatora w dacie sporządzania testament, ale stało się jego własności później. Przepis art. 961 KC rozstrzyga, kiedy testament uznany być musi za powołanie do całego spadku a kiedy powinien być uznany za zapis testamentowy.
Spadkodawca może powołać do całości lub części spadku jedną lub kilka osób. Osoba spadkobiercy musi być określona w testamencie w sposób umożliwiający jego indywidualizację. Może to polegać w odniesieniu do osób fizycznych na podaniu jej imienia i nazwiska. Jednakże do skuteczności testamentu jest wystarczające również określenie w jakikolwiek inny sposób, który pozwoli tę osobę, czy osoby, zidentyfikować w sposób nie budzący wątpliwości.
Przepisy dotyczące powołania spadkobierców do dziedziczenia w testamencie nie nakładają na spadkodawcę również obowiązku określenia liczbowo wielkości ich udziałów w całym spadku. W sytuacji gdy spadkodawca przeznaczył spadkobiercom określone przedmioty majątkowe lub określone udziały w nich, zachodzi konieczność ustalenia, w jakich częściach spadkobiercy zostali powołani do dziedziczenia. Zasadne jest odwołanie w tej sytuacji do regulacji zawartej w art. 961 zdanie drugie KC. Przepis ten nie znajduje zastosowania wyłącznie w przypadku, gdy zachodzi wątpliwość, czy rozporządzenie przez spadkodawcę przedmiotami należącymi do spadku stanowi powołanie do dziedziczenia, czy też zapis. Jeżeli spadkodawca powołuje w testamencie spadkobierców poprzez przeznaczenie im określonych przedmiotów majątkowych, wielkość ich udziałów w spadku powinna być określona również według reguł określonych w art. 961 zdanie drugie KC.
Przepis art. 961 KC dotyczy nie tylko przypadku, gdy spadkodawca w jednym testamencie przeznaczył jednej lub kilku osobom poszczególne prawa majątkowe wyczerpujące prawie cały spadek, lecz przepis ten ma zastosowanie także wówczas, gdy takie rozporządzenie spadkodawcy nastąpi w kilku kolejnych testamentach. Przykładowo, jeżeli spadkodawczyni była właścicielką dwóch nieruchomości, które wyczerpują razem prawie cały spadek, i w dwóch kolejnych testamentach jedną nieruchomość pozostawiła jednej osobie, a w następnym testamencie rozporządziła drugą ruchomością na rzecz innej osoby, to ma zastosowanie art. 961 KC i drugi testament należy rozumieć tak, że uzupełnia on treść pierwszego testamentu w takim kierunku, iż oba testamenty łącznie stanowią powołanie obu tych osób do całego spadku jako spadkobierców w częściach ułamkowych, odpowiadających stosunkowi wartości przeznaczonych im rzeczy.
[spacer]
W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji, prosimy przejść do zakładki kontakt.
Z wyrazami szacunku.