Przepis art. 1018 § 3 zdanie pierwsze i drugie kodeksu cywilnego przewiduje możliwość złożenia oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku przed notariuszem lub przed sądem w formie ustnej lub z podpisem urzędowo poświadczonym. Złożenie oświadczenia "przed notariuszem" oznacza tylko tyle, że wola spadkobiercy co do przyjęcia lub odrzucenia spadku została uzewnętrzniona w obecności notariusza i utrwalona w postaci aktu notarialnego. Także ewentualne oświadczenia innych następców prawnych o odrzuceniu spadku mają podobną moc prawną, ale fakt ich złożenia nie przesądza jeszcze, iż spełnione zostały wszelkie wymogi prawne pozwalające uznać je za skuteczne.
Tylko postępowanie nieprocesowe o stwierdzenie nabycia spadku zapewnia ustalenie rzeczywistego kręgu spadkobierców, gdyż uwzględnia w tej materii nie tylko inicjatywę stron, ale nakłada na sąd bezwzględny obowiązek ustalenia spadkobierców. Postępowanie o stwierdzenie nabycia spadku prowadzone jest niezależnie od stopnia aktywności uczestników postępowania z udziałem wszystkich osób zainteresowanych. Sąd orzekając o dziedziczeniu stwierdzi nabycie spadku przez spadkobierców, choćby były nimi inne osoby niż te, które wskazali uczestnicy i nie jest zakresie związany treścią wniosku. Instrumentami pomocniczymi są przewidziane w art. 671 KPC zapewnienie, które stanowi dowód, że nie ma innych spadkobierców i wezwanie spadkobierców przez ogłoszenie przewidziane w art. 672 - 676 KPC.
W procesie o wykonanie zobowiązania należącego do długów spadkowych to powód-wierzyciel ma obowiązek wykazać, że pozwany nabył spadek po zmarłym dłużniku. Jest to konieczne w sytuacji, gdy osoba pozwana kwestionuje fakt bycia spadkobiercą zmarłego dłużnika. Najprostszym i najpewniejszym sposobem w tym zakresie jest uzyskanie przez wierzyciela stwierdzenia nabycia spadku, gdyż w ten sposób zostanie definitywnie wskazany dłużnik, od którego można domagać się spełnienia świadczenia (por. wyrok SN z dnia 19.10.2007 r., I CNP 51/07). Prawomocne postanowienie stwierdzające nabycie spadku po określonym spadkodawcy stanowi przewidziane prawem potwierdzenie stwarzające, w stosunku do wymienionej w nim osoby, domniemanie prawne, że to ona jest spadkobiercą. Zauważyć bowiem należy, że i takie postanowienie może wskazywać spadkobiercę w sposób nieprawidłowy. Z tej przyczyny jedynie w odniesieniu do takich orzeczeń ustawodawca przewidział specjalny tryb zmiany (art. 679 KPC).
W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji, prosimy przejść do zakładki kontakt.
Z wyrazami szacunku.