Otwarcie spadku następuje zawsze w chwili śmierci osoby fizycznej, z tą też chwilą spadkobierca nabywa spadek. Z chwilą otwarcia spadku określone prawa i obowiązki wchodzą do majątku spadkobierców (art. 925 KC), stając się prawami i obowiązkami tych osób. Następstwo to, zapewniając kontynuowanie stosunków majątkowych osoby fizycznej po jej śmierci, jednocześnie służy bezpieczeństwu obrotu cywilnoprawnego, a tym samym stanowi także zabezpieczenie interesów osób trzecich, w szczególności wierzycieli osoby zmarłej.
Zgodnie z art. 922 § 1 i 2 KC prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób stosownie do przepisów księgi niniejszej. Nie należą do spadku prawa i obowiązki zmarłego ściśle związane z jego osobą, jak również prawa, które z chwilą jego śmierci przechodzą na oznaczone osoby niezależnie od tego, czy są one spadkobiercami. Dziedziczenie ma charakter sukcesji uniwersalnej. Wskutek jednego zdarzenia – śmierci spadkodawcy – spadkobiercy z mocy prawa wstępują bowiem w całą sytuację prawną zmarłego. Spadek to natomiast ogół cywilnoprawnych i majątkowych praw oraz obowiązków przysługujących spadkodawcy w chwili jego śmierci. Co do zasady spadkobiercy wstępują w prawa i obowiązki wynikające ze stosunków zobowiązaniowych, niezależnie od podstawy prawnej takiego stosunku.
Wejście w ogół praw i obowiązków majątkowych spadkodawcy powoduje, że spadkobierca ponosi odpowiedzialność za zobowiązania, których podmiotem był zmarły. Zakres tej odpowiedzialności, a także jej charakter zależą od złożenia i treści oświadczenia o przyjęciu spadku, a także od tego czy chodzi o okres przed przyjęciem spadku, czy po jego przyjęciu, a także od tego czy nastąpił podział majątku spadkowego, gdy do dziedziczenia dochodzi więcej niż jeden spadkobierca.
W skład spadku nie wchodzą natomiast prawa majątkowe ściśle związane z osobą zmarłego. W zakresie tego pojęcia znajdują się prawa mające służyć zaspokojeniu określonych interesów konkretnej osoby ze względu na jego indywidualną sytuację np. roszczenia alimentacyjne, uprawnienie do renty lub obowiązki, których wykonanie jest uzależnione od osobistych przymiotów zobowiązanego lub które zostały ściśle związane z osobą dłużnika.
Odpowiedzialność spadkobiercy za długi spadkowe uregulowana jest w przepisach art. 1030 -1034 KC Zgodnie z art. 1030 KC do chwili przyjęcia spadku spadkobierca ponosi odpowiedzialność za długi spadkowe tylko ze spadku, a od chwili przyjęcia spadku z całego swego majątku. Przy czym w razie prostego przyjęcia spadku, spadkobierca odpowiada za długi spadkowe bez ograniczenia, a w razie przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza – tylko do wartości ustalonego w inwentarzu stanu czynnego spadku (art. 1031 KC). Pamiętać przy tym należy, że oświadczenie o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku może być złożone w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania. Brak oświadczenia spadkobiercy w powyższym terminie jest jednoznaczny z prostym przyjęciem spadku (art. 1015 KC). Stosownie do treści art. 1019 § 2 – 3 KC spadkobierca, który pod wpływem błędu lub groźby nie złożył żadnego oświadczenia w terminie, może uchylić się od skutków prawnych niezachowania terminu. Oświadczenie o uchyleniu powinno nastąpić przed sądem wraz z jednoczesnym oświadczeniem czy i jak spadek przyjmuje czy też go odrzuca. Uchylenie się od skutków prawnych oświadczenia o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku wymaga zatwierdzenia przez sąd.
W okresie od otwarcia do przyjęcia spadku wierzyciele spadkowi mogą dochodzić swoich roszczeń w drodze postępowania sądowego. Jeżeli wierzyciel spadku dochodzi swych praw wobec spadkobiercy, spoczywa na nim dowód wykazania, że osoba pozwana jest następcą prawnym jego dłużnika. Najprostszym i najpewniejszym jest uzyskanie przez wierzyciela stwierdzenia nabycia spadku lub zarejestrowanego aktu poświadczenia dziedziczenia, gdyż w ten sposób zostanie definitywnie wskazany dłużnik, od którego można domagać się spełnienia świadczenia, z uwagi na ujęte w art. 1025 § 2 KC stwierdzenie, że osoba wskazana w postanowieniu o stwierdzeniu nabycia spadku jest spadkobiercą.
Zgodnie z art. 4 ustawy członkowie spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze prawa do lokali, są obowiązani uczestniczyć w pokrywaniu kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości w częściach przypadających na ich lokale, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni przez uiszczanie opłat zgodnie z postanowieniami statutu (ust. 1). Zgodnie natomiast z art. 4 ust. 11 tej ustawy osoby niebędące członkami spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze własnościowe prawa do lokali, są obowiązane uczestniczyć w pokrywaniu kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości w częściach przypadających na ich lokale, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni przez uiszczanie opłat na takich samych zasadach, jak członkowie spółdzielni, z zastrzeżeniem art. 5. Właściciele lokali niebędący członkami spółdzielni są obowiązani uczestniczyć w pokrywaniu kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem ich lokali, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości wspólnych. Są oni również obowiązani uczestniczyć w wydatkach związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni, które są przeznaczone do wspólnego korzystania przez osoby zamieszkujące w określonych budynkach lub osiedlu. Obowiązki te wykonują przez uiszczanie opłat na takich samych zasadach, jak członkowie spółdzielni, z zastrzeżeniem art. 5 (art. 4 ust. 4).
Członkowie spółdzielni uczestniczą w kosztach związanych z działalnością społeczną, oświatową i kulturalną prowadzoną przez spółdzielnię, jeżeli uchwała walnego zgromadzenia tak stanowi. Właściciele lokali niebędący członkami oraz osoby niebędące członkami spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze własnościowe prawa do lokali, mogą odpłatnie korzystać z takiej działalności na podstawie umów zawieranych ze spółdzielnią. (art. 4 ust. 5).
Zgodnie z art. 369 KC, zobowiązanie jest solidarne, jeżeli to wynika z ustawy lub z czynności prawnej. Treści cytowanego wyżej przepisu przekonuje, iż zobowiązanie solidarne wymaga szczególnego tytułu, bowiem dla jego zaistnienia nie jest wystarczająca sama tylko wspólnota celu powiązań między dłużnikami lub wierzycielami. Więź tego rodzaju musi być wynikiem nadania zobowiązaniu charakteru solidarnego przez przepis ustawy lub czynność prawną [por. E. G., P. M. (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Wyd. 7, W. 2016]. Nie powinno budzić zastrzeżeń stwierdzenie, że solidarna odpowiedzialność pozwanych za długi powstałe w związku z nieuiszczonymi opłatami eksploatacyjnymi przypadającymi na sporny lokal mieszkalny, do którego pozwanym przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo, nie może wynikać z czynności prawnej, albowiem obowiązek pozwanych ponoszenia tychże opłat ma swe umocowanie w ustawie, tj. w art. 4 ust. 11 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych. Należało zatem rozważyć, czy ewentualna odpowiedzialność solidarna strony pozwanej z tego tytułu wynika z jakiegokolwiek przepisu, czy to kodeksu cywilnego czy przepisów ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych.
Nade wszystko podkreślić trzeba, iż ustawodawca regulując w ustawie o spółdzielniach mieszkaniowych obowiązek po stronie osób którym przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu ponoszenia opłat eksploatacyjnych związanych z tymże lokalem, nie zastrzegł, by odpowiedzialność tych osób miała charakter solidarny. Takowa została wprost przewidziana wyłącznie w stosunku do osób pełnoletnich stale zamieszkujących w lokalu i osób faktycznie korzystających z lokalu. Zgodnie bowiem z art. 4 ust. 6 omawianej ustawy, za opłaty, o których mowa w ust. 1-2 i 4, odpowiadają solidarnie z członkami spółdzielni, właścicielami lokali niebędącymi członkami spółdzielni lub osobami niebędącymi członkami spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze własnościowe prawa do lokali, osoby pełnoletnie stale z nimi zamieszkujące w lokalu, z wyjątkiem pełnoletnich zstępnych pozostających na ich utrzymaniu, a także osoby faktycznie korzystające z lokalu. Pozwani do żadnej z tych kategorii podmiotów nie należą, zatem ich solidarna odpowiedzialność nie mogła wynikać z tej regulacji ustawowej.
Istnienia solidarnego charakteru odpowiedzialności osób, którym przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu z tytułu opłat obciążających tenże lokal, nie sposób wywodzić z żadnego z przepisów kodeksu cywilnego, w tym art. 370 KC stanowiącego, że jeżeli kilka osób zaciągnęło zobowiązanie dotyczące ich wspólnego mienia, są one zobowiązane solidarnie, chyba że umówiono się inaczej. Przepis ten dotyczy solidarności dłużników w przypadku nawiązania przez kilku współwłaścicieli stosunku zobowiązaniowego, dotyczącego ich wspólnego mienia. Tymczasem obowiązek pozwanej i pozostałych współuprawnionych z tytułu spółdzielczego własnościowego prawa do przedmiotowego lokalu do ponoszenia opłat związanych ze spornym lokalem mieszkalnym wywodzi się wprost z regulacji ustawowej – art. 4 ust. 11 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych. Dalej należy zauważyć, iż świadczenie pieniężne pozwanej nie jest świadczeniem niepodzielnym, dlatego nie sposób w żadnym razie solidarnej odpowiedzialności pozwanej wywodzić z art. 380 § 1 KC W niniejszej sprawie nie znajduje zastosowania także art. 380 § 2 KC stanowiący, iż w braku odmiennej umowy dłużnicy zobowiązani do świadczenia podzielnego są odpowiedzialni za jego spełnienie solidarnie, jeżeli wzajemne świadczenie wierzyciela jest niepodzielne. Warunkiem koniecznym zastosowania wprowadzonej na kanwie tego przepisu konstrukcji solidarności dłużników jest to, aby źródłem stosunku zobowiązaniowego była umowa wzajemna w rozumieniu art. 487 § 2 KC [por. A. K. (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Tom III. Zobowiązania – część ogólna, wyd. II, LEX 2014; J. C. (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, wyd. II, LexisNexis 2014; J. G. (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Księga trzecia. Zobowiązania, LexisNexis 2013; G. B. (red.), Komentarz do Kodeksu cywilnego. Księga trzecia. Zobowiązania. Tom I-II, wyd. X, LexisNexis 2011].
Warunkiem koniecznym dla uzyskania przez stronę powodową orzeczenia sądowego uwzględniającego zgłoszone w postępowaniu cywilnym roszczenia jest udowodnienie faktów prawotwórczych dotyczących podnoszonych twierdzeń. Jest to ogólna zasada prawa cywilnego zawarta w treści art. 6 KC, zgodnie z którym ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Sformułowanie „wywodzi skutki prawne” odnosi się do strony postępowania i ma to znaczenie, że podkreśla zależność między kierunkiem aktywności dowodowej strony, a faktami prawnymi, które ma ona wykazać. Przedmiotem dowodu są fakty istotne dla rozstrzygnięcia, które można nazwać jako prawne (art. 227 KPC), wśród tych faktów należy wyróżnić te fakty, z których strona wywodzi skutki prawne i które są opisane w hipotezach norm prawa cywilnego materialnego (vide: H. Dolecki, Ciężar dowodu w polskim procesie cywilnym, Warszawa 1998, str. 112, 131). Kierunek aktywności dowodowej stron wyznacza norma wyrażona w art. 6 KC wskazując (wraz z normami prawa materialnego), które fakty podlegają udowodnieniu.
Należy podkreślić, iż nabycie spadku z dobrodziejstwem inwentarza, nawet przy wykazaniu, że spadek ten ma wartość równą zeru, nie zwalnia bowiem automatycznie spadkobierców dłużnika z odpowiedzialności za długi spadkowe, a oznacza iż ponoszą oni za nie odpowiedzialność tylko do wartości ustalonego w inwentarzu stanu czynnego spadku.
Jednym z metod obrony przed płatnością długu, pożyczki czy kredytu jest powołanie się na zasady współżycia społecznego. Artykuł 5 KC jest jednym z przepisów KC zawierających tzw. klauzule generalne. Celem stanowienia przepisów je zawierających jest nadanie normom prawnym elastyczności umożliwiającej właściwe stosowanie prawa w zmieniających się warunkach społecznych i gospodarczych oraz wydawanie słusznych rozstrzygnięć w wyjątkowych przypadkach, odbiegających pod jakimś względem od sytuacji stypizowanej, opisanej w przepisach prawnych. Ogólnie ujmując, przepisy zawierające klauzule generalne służą przede wszystkim zapewnieniu zgodności norm prawnych i opartych na tych normach rozstrzygnięć indywidualnych z obowiązującymi w społeczeństwie normami pozaprawnymi, zwłaszcza moralnymi. W doktrynie i orzecznictwie zgodnie podkreśla się, że przy przyjmowaniu nadużycia prawa konieczne jest zachowanie szczególnej ostrożności. W praktyce, winno to następować w sytuacjach wyjątkowych. Należy przy tym mieć na względzie dwie zasadnicze okoliczności, a mianowicie, że domniemywa się, iż osoba korzystająca ze swego prawa czyni to w sposób zgodny z zasadami współżycia społecznego oraz że odwołanie się zwłaszcza ogólnikowo do klauzul generalnych przewidzianych w art. 5 KC nie może podważać pośrednio mocy obowiązujących przepisów prawnych (por. wyrok Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 7 maja 2003 roku, IV CKN 120/01, opubl. L.).
W judykaturze wskazuje się, że zastosowanie art. 5 KC wymaga wszechstronnej oceny całokształtu szczególnych okoliczności rozpatrywanego wypadku, w ścisłym powiązaniu z konkretnym stanem faktycznym. Podkreśla się także, iż nie można powoływać się ogólnie na nieokreślone zasady współżycia, lecz należy konkretnie wskazać, jaka z przyjętych w społeczeństwie zasad współżycia społecznego doznałaby naruszenia w konkretnej sytuacji (tak m.in. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 27 czerwca 2001 r., II CKN 604/00, opubl. OSNC 2002 rok, z. 3, poz. 32, Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 14 października 1998 roku, Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 7 maja 2003 r., IV CKN 120/01, L.; Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 23 maja 2002 roku, IV CKN 1095/00, ; Sąd Najwyższy w wyroku z dnia z 14 października 1998 roku, II CKN 928/97, OSN 1999, Nr 4, poz. 75).
Istotą prawa cywilnego jest strzeżenie praw podmiotowych, a zatem wszelkie rozstrzygnięcia prowadzące do redukcji bądź unicestwienia tych praw wymagają z jednej strony ostrożności, a z drugiej bardzo wnikliwego rozważenia wszystkich aspektów rozpoznawanego wypadku. Zasady współżycia społecznego w rozumieniu art. 5 KC są bowiem pojęciem pozostającym w nierozłącznym związku z całokształtem okoliczności danej sprawy i w takim całościowym ujęciu wyznaczają podstawy, granice i kierunki jej rozstrzygnięcia w wyjątkowych sytuacjach, które przepis ten ma na względzie. Dlatego, jak wskazano powyżej, dla zastosowania art. 5 KC konieczna jest ocena całokształtu szczególnych okoliczności danego wypadku w ścisłym powiązaniu nadużycia prawa z konkretnym stanem faktycznym (tak m.in. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 22 listopada 1994 roku, II CRN 127/94, opubl. L.). Na treść zasad współżycia społecznego składają się elementy etyczne i socjologiczne kształtowane przez oceny moralne i społeczne stanowiące uzupełnienie porządku prawnego. Zatem przez zasady współżycia społecznego należy rozumieć podstawowe zasady etycznego i uczciwego postępowania (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 czerwca 2002 roku, IV CKN 1095/00, opubl. Legalis oraz wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 13 listopada 1991 roku, I ACr 411/91, opubl. Wokanda 1992 rok, nr 4, s.30).
Stosownie do brzmienia art. 481 § 1 KC, jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Natomiast w myśl § 2 przywołanego przepisu, jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe (od 1 stycznia 2016 roku odsetki ustawowe za opóźnienie). Jednakże, gdy wierzytelność jest oprocentowana według stopy wyższej niż stopa ustawowa, wierzyciel może żądać odsetek za opóźnienie według tej wyższej stopy (§ 2).
Powyższa regulacja uprawnia do stwierdzenia, iż świadczenie odsetkowe jest należne wierzycielowi niezależnie od winy dłużnika, a zatem dla wykazania zasadności roszczenia in concreto wystarczy udowodnienie, iż dłużnik był obowiązany do świadczenia pieniężnego, którego nie wykonał w terminie. Odpowiedzialność dłużnika z tytułu odsetek ma więc charakter zobiektywizowany, bowiem dla jej bytu obojętne jest, czy dłużnik popadł w opóźnienie zwykłe czy też w opóźnienie kwalifikowane, zawinione czyli w zwłokę (zob. K. Zagrobelny „Komentarz. Kodeks cywilny.” pod red. E. Gniewka Warszawa 2014). Dłużnik nie może się zwolnić z obowiązku zapłaty odsetek przez wykazanie, że nie ponosi odpowiedzialności za okoliczności, które spowodowały opóźnienie (np. wyrok Sądu Najwyższego z 23 marca 1977 roku, II CR 63/77, PUG 1977 rok, Nr 8-9, Kodeks cywilny. Komentarz.” pod red. prof. dr hab. Krzysztofa Pietrzykowskiego, 2011 rok). Reżim odpowiedzialności dłużnika jest tu bardzo surowy (odpowiedzialność ma charakter tak zwanej odpowiedzialności absolutnej), ponieważ dłużnik nie może uwolnić się od niej ani przez ekskulpację, ani przez powołanie się na okoliczności egzoneracyjne. Odsetki należą się za cały czas opóźnienia, począwszy od dnia wymagalności długu (por. A. Janiak, glosa do wyroku Sądu Najwyższego z 28 maja 1999 roku, III CKN 196/98, OSP 2000 rok, Nr 7-8, poz. 115, Kodeks cywilny. Komentarz.” pod red. prof. dr hab. Krzysztofa Pietrzykowskiego, 2011 rok).
Sprawa sądowa opracowana przez kancelarię
W pierwszej kolejności należy jednak wskazać, że powodowa Spółdzielnia w zakresie kwoty 4.904,63 zł cofnęła powództwo ze zrzeczeniem się roszczenia z uwagi na dokonaną przez pozwaną B. W. po wniesieniu pozwu częściową zapłatę roszczenia, podtrzymując powództwo w zakresie pozostałej kwoty.
Żądanie pozwu zostało wywiedzione na podstawie normy wyrażonej w art. 4 ust. 1, 11, 5 i 6 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 roku o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz.U. z 2003 r. Nr 119, poz. 116 ze zm.)
Pozwani co do zasady nie kwestionowali faktu, że przysługiwało im spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego położonego w S. przy ul. (…). Tytuł prawny pozwanych do powyższej nieruchomości wynikał nadto z dołączonego do pozwu przydziału lokalu mieszkalnego nr (…), na podstawie której Spółdzielnia przydzieliła J. i S. A. (2) mieszkanie w budynku przy ul. (…) oraz postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku po J. i S. A. (2), który nabyli w częściach po ½ pozwani – S. A. (1) i B. W..
Wobec powyższego spór w niniejszej sprawie dotyczył zarówno samej zasadności wytoczonego powództwa jak i wysokości opłat, którymi powodowa spółdzielnia obciążyła pozwanych. Powinnością strony powodowej było w tej sytuacji wykazanie żądania tak co do samej zasady jak i co do wysokości oraz wykazanie solidarności pozwanych.
W pierwszej kolejności kluczowym dla rozstrzygnięcia sprawy było ustalenie, czy pozwani ponoszą odpowiedzialność za zadłużenie powstałe z tytułu opłat eksploatacyjnych, przypadających na lokal wyłącznie w zakresie przysyłającego im udziału do części w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego położonego przy ul. (…) w S., czy też jak utrzymuje powódka – odpowiedzialność pozwanych ma charakter solidarny, co zaś przesądzać miałoby o tym, że powódka mogła dochodzić w tym postępowaniu od pozwanych zapłaty całej kwoty zadłużenia (zgodnie z art. 366 § 1 KC).
Jak wynika z okoliczności faktycznych sprawy, spadkodawczyni J. A. zmarła w dniu 26 marca X r., a spadkodawca S. A. (2) w dniu 30 października X r. Należności z tytułu opłat eksploatacyjnych za sporny lokal mieszkalny objęte żądaniem pozwu w niniejszej sprawie dotyczą zaś okresu od 1 kwietnia X r. do 15 maja X r. Skoro należności dochodzone w tym postępowaniu obejmują okres już po śmierci spadkodawców, a jednocześnie nie stanowią żadnego z zobowiązań spadkowych zaliczonych do grupy II. lub III., to nie stanowią one długów spadkowych w rozumieniu art. 1034 KC, za które odpowiedzialność solidarną ponosiliby pozwani jako współspadkobiercy.
Nie znajdując zatem podstaw, ani w przepisach ustawy ani w treści czynności prawnej, do przypisania solidarnej odpowiedzialności pozwanych z tytułu należności dochodzonych przez powódkę w tym postępowaniu, Sąd stanął na stanowisku, że pozwani za zadłużenie powstałe w związku z nieuiszczaniem opłat eksploatacyjnych związanych z lokalem położonym w S. przy ul. (…) odpowiadają, zgodnie z art. 207 KC, wyłącznie do wysokości przysyłającego im udziału w spółdzielczym własnościowym prawie do ww. lokalu. W myśl bowiem art. 207 KC, pożytki i inne przychody z rzeczy wspólnej przypadają współwłaścicielom w stosunku do wielkości udziałów; w takim samym stosunku współwłaściciele ponoszą wydatki i ciężary związane z rzeczą wspólną (podobnie Sąd Okręgowy w Szczecinie w wyroku z dnia 26 stycznia 2017 r. II Ca 767/16).
Zważając na powyższe oraz okoliczność, iż udział pozwanego S. A. (1) w tym prawie wynosi 1/2 części, w takim właśnie zakresie pozwany ponosi względem powodowej Spółdzielni Mieszkaniowej odpowiedzialność za zadłużenie związane ze spornym lokalem.
Przy przyjęciu, że pozwanego S. A. (1) obciąża obowiązek zapłaty 1/2 opłat przypadających na lokal mieszkalny do którego przysługuje mu spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, rzeczą Sądu było zatem w dalszej kolejności rozważenie, czy powódka wykazała wysokość dochodzonego w tym postępowaniu roszczenia. Innymi słowy, czy w świetle zaoferowanego przez nią materiału dowodowego możliwe jest ustalenie, jakimi opłatami eksploatacyjnymi powódka obciążała lokal w spornym okresie czasu, nadto czy tak wyliczone opłaty były zgodne z przepisami powszechnie obowiązującymi (w tym ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych) oraz wewnętrznymi regulacjami panującymi w powodowej Spółdzielni Mieszkaniowej, w szczególności jej Statutem, regulaminami i uchwałami zarządu.
Pozwani jako osoby którym przysługiwało spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego nr (…), położonego w S. przy ul. (…) są zobowiązani do pokrywania kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem ich lokalu oraz eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości wspólnych. Są również zobowiązani uczestniczyć w wydatkach związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni, które są przeznaczone do wspólnego korzystania przez osoby zamieszkujące w określonych budynkach lub osiedlu. Stąd zasadność roszczenia powódki nie budziła żadnych wątpliwości Sądu.
Odnośnie wysokości dochodzonej przez powódkę kwoty wskazanej w pozwie oraz prawidłowości obciążeń i wyliczeń dokonanych przez powódkę, Sąd w celu wyjaśnienia kwestii spornych przeprowadził m.in. dowód z opinii biegłego z zakresu księgowości na okoliczność wysokości zobowiązania pozwanego wobec strony powodowej z tytułu posiadania prawa do lokalu położonego w S. przy ul. (…) za okres od kwietnia X roku do 15 maja X roku, z uwzględnieniem dopłaty za centralne ogrzewanie i niedopłaty za zużycie wody i odprowadzenie nieczystości. Biegła sądowa stwierdziła, że rozliczenie pozwanych z tytułu miesięcznych niedopłat związanych z eksploatacją i utrzymaniem lokalu mieszkalnego położonego w S. przy ul. (…), za okres od kwietnia X r. do maja X r. jest zgodna z kwotą wskazaną w pozwie oraz że powodowa Spółdzielnia prawidłowo dokonała rozliczenia należnego jej roszczenia. Opinia nie była kwestionowana przez żadną ze stron. Ponadto w ocenie Sądu opinia ta, sporządzona przez osobę, która posiada fachową wiedzę i niezbędne doświadczenie w materii objętej jej przedmiotem, jest jasna, logiczna, a wnioski w niej zawarte konkretnie sformułowane.
W oparciu o powyższe Sąd doszedł do przekonania, iż żądanie pozwu zasługuje na uwzględnienie w całości, jest w pełni zasadne zarówno co do samej zasady, jak i wysokości. Od pozwanego zatem należałoby zasądzić kwotę 4.087,36 zł. Jednakże wobec cofnięcia pozwu co do kwoty 4.904,63 zł z łącznej kwoty dochodzonej pozwem tj. 8.174,73 zł i umorzenia postępowania w tym zakresie – należało zasądzić od pozwanego kwotę 3.270,10 zł. Kwota ta jest niższa niż przypadająca na S. A. (1) część opłat, jednakże Sąd jest związany zakresem żądania i nie może orzekać ponad żądanie.
Podstawę prawną rozstrzygnięcia w zakresie odsetek stanowi przepis art. 481 § 1.kc, który stanowi, że jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Odsetki nie zostały przyznane zgodnie z żądaniem pozwu, a od dnia wniesienia pozwu, z uwagi na fakt, że Sąd nie był w stanie ustalić jaka część odsetek od kapitału, a jaka część odsetek żądanych od skapitalizowanych odsetek została cofnięta przez powódkę. Nie sposób ustalić jaka kwota kapitału i jaka kwota odsetek pozostała w zasądzonej kwocie. W związku z powyższym Sąd zasądził odsetki od dnia wniesienia pozwu tj. od dnia 29 maja X roku do dnia zapłaty i w punkcie III wyroku oddalił powództwo w pozostałym zakresie. Wyrok Sądu Rejonowego – I Wydział Cywilny I C 986/20
W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji, prosimy przejść do zakładki kontakt.
Z wyrazami szacunku.
