Rozporządzić majątkiem na wypadek śmierci można jedynie przez testament. Testament jest jedyną czynnością prawną, która może być dokonana na wypadek śmierci. Natomiast inne sposoby rozrządzenia spadkiem, na przykład w drodze umowy dziedziczenia czy darowizny na wypadek śmierci, należy uznać za niedopuszczalne. Testament jest czynnością prawną wysoce sformalizowaną. Prawo ściśle określa wymogi formalne sporządzenia testamentu w określonej formie, przy czym przepisy dotyczące formy testamentu mają charakter bezwzględnie obowiązujący. Kodeks cywilny wprowadza dwa rodzaje formy testamentu: testamenty zwykłe i testamenty szczególne. Do testamentów zwykłych zalicza się testament holograficzny, testament notarialny i testament allograficzny. Testamentami szczególnymi są testament ustny, testament sporządzany na polskim statku morskim lub powietrznym i testament wojskowy. Naruszenie przepisów o formie testamentu prowadzi z zasady do nieważności testamentu, przy czym nieważność ta ma charakter nieważności bezwzględnej.
Testament pisemny
Testament holograficzny jest podstawową formą testamentu zwykłego. Forma ta jest powszechnie dostępna dla osób, które umieją czytać i pisać, a jego konstrukcja opiera się na dość rygorystycznie traktowanych przesłankach formalnych, które muszą być zachowane pod rygorem nieważności. Spadkodawca może sporządzić testament w ten sposób, że napisze go w całości pismem ręcznym, podpisze i opatrzy datą. Testament holograficzny musi być sporządzony w całości pismem ręcznym testatora.
Testament może być w każdym czasie odwołany lub zmieniony, na przykład przez sporządzenie nowego testamentu w tej samej lub innej formie. Możliwe jest także dokonanie zmian w treści już sporządzonego dokumentu. Testator może to uczynić, własnoręcznie dokonując wykreśleń czy stosownych dopisków.
Podpis
Podpis pełni dwie funkcje, identyfikuje testatora oraz oznacza, że złożone oświadczenie jest ukończonym testamentem, czyli potwierdza wolę testowania. Podpis powinien być własnoręczny, tj. powinien pochodzić od testatora. Spadkodawca musi podpisać się osobiście, nikt nie może go w tym obowiązku zastąpić.
Data
Jednakże brak daty nie pociąga za sobą nieważności testamentu własnoręcznego, jeżeli nie wywołuje wątpliwości co do zdolności spadkodawcy do sporządzenia testamentu, co do treści testamentu lub co do wzajemnego stosunku kilku testamentów. Nie ma przy tym znaczenia umiejscowienie daty, na początku, na końcu testamentu czy w jego treści, jak też nie ma znaczenia, w jaki sposób data została określona.
Język
Nie ma znaczenia język, w jakim testament zostaje sporządzony, dopuszcza się bowiem sporządzenie testamentu w każdym, znanym spadkodawcy języku, Ponadto, nie ma znaczenia materiał, na którym pismo zostało utrwalone. Testament może być sporządzony na kilku odrębnych kartkach, przy czym wystarczy złożenie podpisu na ostatniej kartce, byleby pomiędzy poszczególnymi kartkami istniała więź materialna i intelektualna
Wskazanie osoby w testamencie
W rozrządzeniach testamentowych testator wskazuje osoby, które mają otrzymać po nim określone korzyści, tj. określa osoby spadkobierców. Sporządzający testament powinien jednocześnie określić rodzaj oraz zakres korzyści, jaką ma otrzymać dana osoba, na przykład wielkość udziału w spadku. Jedną z naczelnych zasad prawa spadkowego jest zasada swobody testowania. Osoba fizyczna ma prawnie zagwarantowaną możliwość swobodnego dysponowania majątkiem także na wypadek śmierci, co stanowi niejako przedłużenie swobody w dysponowaniu majątkiem w drodze czynności prawnych dokonywanych za życia. Z treści testamentu musi jednoznacznie wynikać wola testowani, a jej brak powoduje, że oświadczenie woli nie może być uznane za testament. Wola testowania oznacza, że składający oświadczenie woli ma świadomość, iż sporządza testament o określonej treści. W testamencie mogą się też znaleźć postanowienia nierodzące żadnych skutków prawnych, jak na przykład wytyczne co do działu spadku, pogrzebu itp. Postanowienia takie mają w zasadzie wymiar jedynie moralny, a nie prawny.
Testament może zawierać rozrządzenia tylko jednego spadkodawcy. Biorąc pod uwagę formy testamentu, należy więc stwierdzić, że zakaz dotyczy testamentów holograficznych i notarialnych, czyli faktycznie zakaz ten polega na niedopuszczalności połączenia oświadczeń ostatniej woli dwóch lub więcej osób w jednym dokumencie Bezwzględnie nieważny będzie więc testament własnoręczny i testament notarialny sporządzony przez dwie osoby i przez nie podpisany.
[spacer]
W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji, prosimy przejść do zakładki kontakt.
Z wyrazami szacunku
