Zgodnie z przepisem art. 922 § 1 KC. prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób. Należy mieć przy tym na uwadze, że zgodnie z przepisem art. 926 § 1 KC. powołanie do spadku wynika z ustawy albo z testamentu, przy czym jak wskazano w § 2 powołanej regulacji dziedziczenie ustawowe co do całości spadku następuje wtedy, gdy spadkodawca nie powołał spadkobiercy albo gdy żadna z osób, które powołał, nie chce lub nie może być spadkobiercą. Jednocześnie należy mieć na uwadze, ze zgodnie z art. 925 KC. spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku, a stosownie do brzmienia art. 924 KC. spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy. Spadkobiercą może być przy tym osoba fizyczna żyjąca w chwili otwarcia spadku, czyli w chwili śmierci spadkodawcy, co wynika z art. 927 § 1 KC.
W myśl przepisu art. 926 KC powołanie do spadku wynika z ustawy albo z testamentu. Dziedziczenie ustawowe co do całości spadku następuje wtedy, gdy spadkodawca nie powołał spadkobiercy albo gdy żadna z osób , które powołał, nie chce lub nie może być spadkobiercą.
Z powyższych przepisów wynika, że ustawa daje pierwszeństwo porządkowi dziedziczenia określonemu przez spadkodawcę w testamencie. Dlatego dziedziczenie ustawowe co do całości spadku ma miejsce wtedy, gdy:
-spadkodawca nie sporządził w ogóle testamentu ,
-spadkodawca sporządził testament, którego treść ogranicza się do innych rozrządzeń) nie zawiera powołania spadkobiercy) ,
-spadkodawca sporządził testament , który okazał się nieważny lub bezskuteczny .

Spadkobiercy ustawowi zostali podzieleni na grupy dochodzące kolejno do dziedziczenia ustawowego. Małżonek spadkodawcy jest uprzywilejowany w odniesieniu do wielkości udziału w spadku. W polskim prawie jedynie małżonek dziedziczy w pierwszej, drugiej, a także trzeciej grupie spadkobierców ustawowych. Ustawa określa wielkość udziałów poszczególnych spadkobierców. Małżonek spadkodawcy dochodzi do dziedziczenia z ustawy, w przypadku gdy pozostawał w związku małżeńskim ze spadkodawcą aż do chwili jego śmierci, przy czym chodzi tu o zawarcie małżeństwa, które wywołuje skutki cywilnoprawne. Małżonek dochodzi do dziedziczenia niezależnie od tego, czy pomiędzy małżonkami nastąpił trwały i zupełny rozkład pożycia.
W pierwszej kolejności powołane do spadku są z ustawy dzieci spadkodawcy oraz pozostający przy życiu małżonek. Dzieci spadkodawcy oraz jego małżonek dziedziczą co do zasady w częściach równych, ale udział przypadający małżonkowi nie może wynosić mniej niż jedna czwarta całości spadku. Udziały równe dla wszystkich spadkobierców przypadają wtedy, gdy do spadku z ustawy powołany jest małżonek i nie więcej niż troje dzieci. Jeżeli natomiast do dziedziczenia dochodzi małżonek i więcej niż trójka dzieci, to udział spadkowy, który przypada małżonkowi spadkodawcy, wynosi jedną czwartą spadku, a dzieciom przypada w częściach równych pozostała część spadku.
W doktrynie zwraca się uwagę, że rozwiązanie takie często prowadzi do pokrzywdzenia dzieci. Równocześnie podaje się w wątpliwość uzasadnienie tak szczególnego uprzywilejowania małżonka. W obu przypadkach dzieci dziedziczą w częściach równych należny im majątek. Artykuł 931§ 2 KC mówi, że jeżeli dziecko spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, to przypadający mu udział spadkowy przypada jego dzieciom (wnukom) w równych częściach. Należy pamiętać, że art. 931 § 2 KC nie może być stosowany w drodze analogii w przypadku śmierci współmałżonka spadkodawcy przed otwarciem spadku oraz gdy według Kodeksu cywilnego osobę tę należy traktować tak, jakby nie dożyła otwarcia spadku. W takim przypadku stosujemy ogólne zasady dziedziczenia i nikt nie wstąpi w miejsce małżonka spadkobiercy.
Jeżeli spadkodawca nie pozostawił dzieci i wnuków, do dziedziczenia po nim dochodzi małżonek oraz rodzice. Małżonek może dojść do dziedziczenia także w zbiegu z rodzeństwem spadkodawcy oraz zstępnymi rodzeństwa. Wielkość udziału małżonka dziedziczącego w zbiegu z rodzicami bądź rodzeństwem spadkodawcy wynosi jedną drugą spadku. Zstępny, to każdy kolejny potomek tej samej osoby: dziecko, wnuk, prawnuk, praprawnuk itd.

Ustawodawca nie wprowadza różnic w zakresie dziedziczenia po spadkodawcy pomiędzy dziećmi małżeńskimi i pozamałżeńskimi rodziców spadkodawcy. Jednolicie traktowane jest zarówno rodzone, jak i przyrodnie (mające ze spadkodawcą jedynie wspólną matkę lub wspólnego ojca) rodzeństwo spadkodawcy oraz ich zstępni. Powołanie do dziedziczenia rodzeństwa spadkodawcy oraz wielkość udziałów każdego z nich jest więc niezależna od tego, czy rodzeństwo to pochodzi od tych samych rodziców, czy też jest to jedynie rodzeństwo przyrodnie. Oznacza to, że po śmierci jednego z rodziców przed śmiercią spadkodawcy dziedziczy ustawowo także rodzeństwo niebędące zstępnymi zmarłego rodzica. Na tych samych zasadach dziedziczy po spadkodawcy jego rodzeństwo przysposobione przez jego rodziców. Jednocześnie rodzeństwo dochodzi do dziedziczenia w dalszej klasie spadkobierców ustawowych po spadkodawcy właśnie w braku wyprzedzających ich w dziedziczeniu rodziców. Jeżeli do spadku dochodzi jedynie rodzeństwo spadkodawcy, udziały każdej z tych osób w spadku są równe. Zstępni rodzeństwa wstępują przy dziedziczeniu ustawowym w miejsce swego niedochodzącego do spadku rodzica lub innego wstępnego i otrzymują tę część spadkową, jaką otrzymałby on, gdyby dziedziczył. Zgodnie z wyraźnym brzmieniem art. 932 § 5 KC, podział tego udziału następuje według zasad, które dotyczą podziału spadku między dalszych zstępnych spadkodawcy.
Sprawa spadkowa opracowana przez Kancelarię
S. J., c. J. i A., zmarła w dniu 28 września w M. a ostatnio stale zamieszkiwała w R.. S. J. była panną, bezdzietną. Jej rodzice zmarli przed nią: matka A. w 1978 r., a ojciec J. – w 1960. Miała troje rodzeństwa: E. J. (zmarłego bezdzietnie jako kawaler 28 listopada 2014 r.), S. J. (zmarłego bezdzietnie jako kawaler 6 listopada 1990 r.) oraz J. J. (2) (zmarłą bezdzietnie jako panna 16 maja 2002 r.). Inni spadkobiercy ustawowi nie są znani, dlatego zostało sporządzone ogłoszenie o wezwaniu spadkobierców w trybie art. 672 KPC W terminie określonym w ogłoszeniu nie zgłosili się inni potencjalni spadkobiercy ustawowi S. J.
S. J. pozostawiła testament, który sporządziła własnoręcznie w dniu 10 grudnia, z którego treści wynika, że swoje mieszkanie przekazuje T. T. za opiekę. W testamencie tym S. J. rozporządziła całym swoim majątkiem, albowiem w skład jej wartościowego majątku wchodziło tylko mieszkanie.

Testament S. J. spełnia te cechy. Ponieważ brak przesłanek do uznania, że testament nie jest ważnym testamentem S. J., wywołuje on skutki prawne. W testamencie spadkodawczyni rozporządziła konkretnym przedmiotem majątkowym w postaci mieszkania. Przedmiot ten wyczerpuje jednak cały spadek, czy też prawie cały spadek, dlatego też zgodnie z art. 961 KC należy testament tłumaczyć jako ustanowienie spadkobiercy. Postanowienie Sądu Rejonowego – I Wydział Cywilny z dnia 27 października 2017 r. I Ns 400/17v
W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji, prosimy przejść do zakładki kontakt.
Z wyrazami szacunku.