Zgodnie z art. 991 § 1 KC zstępnym, małżonkowi oraz rodzicom spadkodawcy, którzy byliby powołani do spadku z ustawy, należą się, jeżeli uprawniony jest trwale niezdolny do pracy albo jeżeli zstępny uprawniony jest małoletni – dwie trzecie wartości udziału spadkowego, który by mu przypadał przy dziedziczeniu ustawowym, w innych zaś wypadkach – połowa wartości tego udziału (zachowek).
Jeżeli uprawniony nie otrzymał należnego mu zachowku bądź w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny, bądź w postaci powołania do spadku, bądź w postaci zapisu, przysługuje mu przeciwko spadkobiercy roszczenie o zapłatę sumy pieniężnej potrzebnej do pokrycia zachowku albo do jego uzupełnienia (roszczenie o zachowek). Stąd wypływa jednoznaczny wniosek, że o powstaniu po stronie uprawnionego do zachowku roszczenia przeciwko spadkobiercy o pokrycie lub uzupełnienie w pieniądzu zachowku rozstrzyga tylko to, czy otrzymał on w całości należny mu zachowek w postaci powołania do spadku, zapisu lub uczynionej przez spadkodawcę na jego rzecz darowizny. Jeżeli otrzymał, roszczenie o zachowek nie przysługuje mu; jeżeli natomiast nie otrzymał, ma on przeciwko spadkobiercom roszczenia o zapłatę sumy pieniężnej potrzebnej do pokrycia zachowku albo do jego uzupełnienia.
Zachowek stanowi wierzytelność osoby uprawnionej; jej treścią jest roszczenie o zapłatę określonej sumy pieniężnej. W sytuacji gdy uprawniony nie otrzymał należnego mu zachowku w żadnej z postaci wymienionych w art. 991 § 2 KC, przysługuje mu roszczenie o jej zapłatę potrzebną do jego pokrycia w całości. Nie ma przy tym znaczenia okoliczność, że spadkobierca został faktycznie powołany do spadku z ustawy; innymi słowy, warunkiem istnienia tej wierzytelności jest nieotrzymanie przez osobę uprawnioną należnej jej kwoty (nie tylko w postaci pieniężnej), a nie wyłącznie niepowołanie jej do spadku na podstawie ustawy, na co wskazywałoby literalne brzmienie tego przepisu.
Ustalenie substratu zachowku wymaga przede wszystkim określenia czystej wartość spadku, która stanowi różnicę pomiędzy stanem czynnym spadku, czyli wartością wszystkich praw należących do spadku, według ich stanu z chwili otwarcia spadku, i cen z chwili orzekania o zachowku (por. uchwałę składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego – zasadę prawną – z dnia 26 marca 1985 roku., III CZP 75/84, OSP 1988, numer 2, poz. 27), a stanem biernym spadku, czyli sumą długów spadkowych, z pominięciem jednak długów wynikających z zapisów i poleceń.
Po określeniu czystej wartości spadku dolicza się do niej, dla ustalenia substratu zachowku, wartość darowizn dokonanych przez spadkodawcę, bez względu na to, czy były one uczynione na rzecz spadkobierców, uprawnionych do zachowku, czy też innych osób. Przy obliczaniu zachowku nie uwzględnia się zapisów zwykłych i poleceń, natomiast dolicza się do spadku, stosownie do przepisów poniższych, darowizny oraz zapisy windykacyjne dokonane przez spadkodawcę. (art. 993 KC). Przy obliczaniu zachowku nie dolicza się do spadku drobnych darowizn, zwyczajowo w danych stosunkach przyjętych, ani dokonanych przed więcej niż dziesięciu laty, licząc wstecz od otwarcia spadku, darowizn na rzecz osób niebędących spadkobiercami albo uprawnionymi do zachowku. (art. 994 § 1 KC). Wartość przedmiotu darowizny oblicza się według stanu z chwili jej dokonania, a według cen z chwili ustalania zachowku (art. 995 KC).
Ustawodawca przewidział trzy odrębne instytucje prawne: umowę darowizny, uregulowaną tytule XXXIII KC, służebność mieszkania, uregulowaną w szczególności w przepisach art. 301 – 302 KC oraz umowę dożywocia, uregulowaną w tytule XXXIV dziale II KC Umowa dożywocia polega na tym, że w zamian za przeniesienie własności nieruchomości nabywca zobowiązuje się zapewnić zbywcy dożywotnie utrzymanie. Umowa dożywocia, w przeciwieństwie do umowy darowizny, jest umową odpłatną, a formą odpłatności jest dożywotnia opieka i utrzymanie. Z kolei darowaną nieruchomość można obciążyć służebnością mieszkania. Jest to służebność osobista polegająca na obciążeniu konkretnej nieruchomości na rzecz oznaczonej osoby fizycznej prawem, którego treść może polegać m.in. na tym, że osoba uprawniona może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej. Umowa dożywocia i służebność mieszkania są więc odrębnymi instytucjami prawnymi.
Cechą charakterystyczną i podstawowym postanowieniem umowy dożywocia (art. 908 § 1 KC) jest zobowiązanie się nabywcy do zapewnienia zbywcy dożywotniego utrzymania w zamian za przeniesienie na jego rzecz własności nieruchomości. Dożywotnie utrzymanie przepis definiuje jako przyjęcie zbywcy jako domownika, dostarczenie mu wyżywienia, ubrania, mieszkania, światła, opału i zapewnienie odpowiedniej pomocy i pielęgnowania w czasie choroby oraz sprawienie własnym kosztem zwyczajowego pogrzebu. Zatem by można było mówić o umowie dożywocia musi w niej być zawarte postanowienie, z którego jednoznacznie wynika zobowiązanie nabywcy do zapewnienia zbywcy dożywotniego utrzymania w zamian za przeniesienie własności nieruchomości, zatem przeniesienie własności nieruchomości musi być powiązanie z obowiązkiem nabywcy do dożywotniego utrzymania zbywcy.
Nieodpłatnego charakteru darowizny nie pozbawia okoliczność, że powodem jej uczynienia jest chęć okazania dowodu wdzięczności za okazaną przez obdarowanego życzliwość, ani to, że darczyńca ma prawo spodziewać się takiego zachowania obdarowanego w przyszłości, które nosi znamiona szeroko rozumianej życzliwości. Jeżeli korzyści, o których mowa, zaistniały lub były spodziewane w przyszłości, to muszą być one traktowane jedynie jako pobudka do działania po stronie darczyńcy. Wprawdzie ważność umowy darowizny nie jest uzależniona od zobowiązania się obdarowanego do sprawowania opieki nad darczyńcą, to jednak umowa darowizny rodzi po stronie obdarowanego moralny obowiązek wdzięczności, który nabiera szczególnej wymowy w sytuacji, gdy do zawarcia umowy darowizny dochodzi między osobami najbliższymi, dla których obowiązek pomocy wynika już z łączących ich węzłów pokrewieństwa (wyrok SN z dnia 13 października 2005 r., I CK 112/05). Charakteru bezpłatności świadczenia nie odbiera darowiźnie nałożenie na obdarowanego obowiązku spełnienia oznaczonego świadczenia. Kwestia oceny darmego charakteru świadczenia darczyńcy poddana zostaje subiektywnej ocenie stron umowy”. Podsumowując stwierdzić zatem należy, iż przewidziany w umowie darowizny obowiązek ustanowienia służebności mieszkania oraz zapewnienia darczyńcom opieki i dodatkowych świadczeń w żaden sposób nie przekreśla charakteru prawnego przedmiotowej umowy jako zawartej pod tytułem darmym i nieodpłatnym. Należy mieć na uwadze, iż tego rodzaju dodatkowe obciążenia zamieszczone w umowie darowizny dopowiadają praktyce stosunków międzyludzkich, a zakres przewidzianych w umowie świadczeń nie podważa istoty umowy darowizny jako nieodpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego.
Trzeba dostrzec, że z dożywotnie i nieodpłatnej służebności użytkowania mieszkania wynika dla innej osoby uprawnienia do korzystania z nieruchomości w sposób znacznie ograniczający właściciela. Służebność mieszkania treścią odpowiada głównemu atrybutowi wynikającemu z faktu przysługiwania komuś własności budynku mieszkalnego (lub gruntu, na którym budynek taki jest wzniesiony) tj. możliwości zamieszkiwania w danym budynku. Przy tym właściciel co do zasady może samodzielnie decydować o tym, kto w danym budynku zamieszkuje, co z kolei umożliwia mu wykorzystywanie tego prawa na różne sposoby, o odmiennym znaczeniu ekonomicznym (może on bowiem sam mieszkać w budynku, może ów budynek przeznaczać na potrzeby swojej rodziny, udostępniać go innym osobom nieodpłatnie czy też wreszcie oddać go w najem). Ustanowienie w danym budynku służebności mieszkania wprawdzie nie musi odbierać właścicielowi tych uprawnień, jednakże w wyraźny sposób faktycznie je ogranicza. Nadto tego rodzaju prawo powoduje, że faktycznemu ograniczeniu ulega również prawo do rozporządzania budynkiem (czy też gruntem wraz ze wzniesionym na nim budynkiem). Jest bowiem powszechnie wiadomym, że sprzedaż nieruchomości obciążonej tego rodzaju prawami rzeczowymi jest utrudniona z uwagi na ograniczony krąg nabywców, chętnych do nabywania własności z góry ograniczonej innym prawem w postaci np. dożywotniego uprawnienia do zamieszkiwania tam innej osoby. Przy tym sama sprzedaż, zgodnie z regułami rządzącymi rynkiem nieruchomości, musiałaby uwzględniać również fakt istnienia ograniczonego prawa rzeczowego na rzeczy, a zatem w konsekwencji musiałaby odbywać się po niższej, niż rynkowa, cenie nieruchomości. Argumenty te przekonują, że wartość ograniczonego prawa rzeczowego musi być odjęta od szacunkowej wartości nieruchomości nieobciążonej, gdyż w tym zakresie darowizna nie prowadziła do wzbogacenia się osoby pozwanej, a zatem ograniczenie jej odpowiedzialności wynikało z art. 1000 § 1 zd. 2 KC.
W piśmiennictwie wskazuje się, że ustalając, według zasad wynikających z art. 995 KC, wartość nieruchomości stanowiącej przedmiot darowizny, obniża się jej wartość z uwagi na obciążanie jej służebnością (ograniczonym prawem rzeczowym), bez względu na to, czy służebność ta została ustanowiona przez spadkodawcę w umowie darowizny czy już przez obdarowanego po dokonaniu darowizny nieruchomości przez spadkodawcę, zgodnie z jego jednoznaczną wolą (zob. E. Skowrońska-Bocian, J. Wierciński (w:) J. Gudowski, (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Tom VI. Spadki, wyd. II).
Zgodnie z art. 995 § 1 KC, wartość przedmiotu darowizny oblicza się według stanu z chwili jej dokonania. W judykaturze ugruntowany jest pogląd, że przy ustalaniu na podstawie art. 995 KC wartości nieruchomości stanowiącej przedmiot darowizny, jej wartość należy obniżyć z uwagi na obciążanie nieruchomości ograniczonym prawem rzeczowym (w niniejszym przypadku służebnością mieszkania). Nie ma przy tym znaczenia okoliczność, że ograniczone prawo rzeczowe obciążające nieruchomość stanowiącą przedmiot darowizny było przez ostatnie lata niewykonywane przez darczyńcę oraz, że wygasło na skutek śmierci darczyńcy. Rozstrzygający jest bowiem, w świetle art. 995 § 1 KC, stan rzeczy istniejący w dacie dokonania darowizny (zob. wyrok SA w Warszawie z 23.10.2012 r., I ACa 460/12, Legalis, wyrok SA w Warszawie z 7.12.2017 r. I ACa 1545/16, Legalis).
Ustanowienie służebności nie jest wprawdzie świadczeniem wzajemnym ze strony osoby obdarowanej, darowizna jest umową dwustronną ale jednostronnie zobowiązująca. Nie ulega jednak wątpliwości merytoryczny związek między tymi obiema czynnościami i wynikająca z tego związku współzależność. Wartość takiego obciążenia rzeczowego zmniejsza wartość nie tylko samej rzeczy w obrocie, ale i przedmiotu darowizny rozumianego jako nieodpłatne przysporzenie majątkowe netto na rzecz obdarowanego. Nie może budzić wątpliwości, że gdyby pozwany chciał zbyć nieruchomość tuż po darowiźnie to nie uzyskałby ceny rynkowej nieruchomości bez uwzględnienia służebności. W takim – obciążanym stanie nieruchomość znajdowała się po darowiźnie i obciążenia tego nie można pominąć.
Dlatego wartość ustanowionych na nieruchomości darowanej obciążeń na rzecz darczyńcy lub osób mu bliskich zmniejsza wartość nie tylko samej rzeczy w późniejszym obrocie, ale i przedmiotu darowizny rozumianej jako nieodpłatne przysporzenie majątkowe netto na rzecz obdarowanego. Normę art. 995 KC wykładać należy z uwzględnieniem jej celu, jakim jest podzielenie się z uprawnionym do zachowku przez osobę obdarowaną wzbogaceniem, wzbogacenie to zaś rozumiane być musi jako różnica między wartością rzeczy w stanie wolnym od obciążeń a wartością ustanowionych jednocześnie z darowizną obciążeń (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 17 stycznia 2014 r., I ACa 972/13).
W sposób oczywisty bowiem o wiele mniej warta jest nieruchomość obciążona służebnością osobistą, aniżeli nieruchomość bez takiego obciążenia. Służebność osobista obciąża bowiem każdoczesnego właściciela nieruchomości i wygasa co do zasady ze śmiercią osoby uprawnionej. W konsekwencji im młodsze osoby uprawnione, w tym większym stopniu służebność takowa obniża wartość nieruchomości. Atrakcyjność takiej nieruchomości jest bowiem znacznie niższa, gdyż potencjalny nabywca przejmuje jednocześnie obowiązki wobec uprawnionego do służebności osobistej, a nadto służebność znacznie ogranicza prawo własności, gdyż uprawniony z tytułu służebności może z wyłączeniem innych osób korzystać z części nieruchomości. Dodatkowo na właścicielu nieruchomości obciążonej służebnością osobistą spoczywają określone obowiązki na rzecz darczyńcy, które mają charakter potencjalny, ale w przypadku choroby, czy niedołęstwa uprawnionego z tytułu służebności, jest to niezwykle istotne obciążenie. Tym samym obdarowany otrzymuje nie tylko aktywa, ale także istotne obowiązki w stosunku do darczyńcy, które co do zasady z biegiem lat i starzeniem się darczyńców, stają się coraz bardziej istotne. Powyższe wpływa w istotny sposób na obniżenie wartości nieruchomości obciążonej służebnością osobistą, które mają bardzo wymierny ekonomiczny wymiar.
Opinia biegłego w zakresie wyliczenia wartości nieruchomości i przede wszystkim wartości służebności odpowiada treści § 38 pkt 1 i 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 21 września 2004 r. (Dz.U. Nr 207, poz. 2109 ze zm.), z którego wynika, że w sprawie wyceny nieruchomości i sporządzania operatu szacunkowego stanowi, że przy określaniu wartości nieruchomości uwzględnia się obciążenia nieruchomości ograniczonymi prawami rzeczowymi, jeżeli wpływają one na zmianę tej wartości oraz, że przy określaniu wartości nieruchomości obciążonej ograniczonym prawem rzeczowym jej wartość pomniejsza się o kwotę odpowiadającą wartości tego prawa, równej zmianie wartości nieruchomości, spowodowanej następstwami ustanowienia ograniczonego prawa rzeczowego.
Zachowek od mieszkania, domu, lokalu z służebnością osobistą, dożywotnią i nieodpłatną mieszkania, której nie wpisano i nie wykreślono z księgi wieczystej
Sprawa sądowa opracowana przez Kancelarię
Wyrokiem Sąd Okręgowy zasądził od pozwanej H. K. na rzecz J. K. (1) kwotę 37.198,50 zł z ustawowymi odsetkami do dnia zapłaty i na rzecz K. K. kwotę 49.598 zł z ustawowymi odsetkami do dnia zapłaty. Sąd Okręgowy ustalił, że powódka J. K. (1) urodzona (…) w W. oraz K. K. urodzony (…) w W., są dziećmi zmarłego J. K. (2) z małżeństwa z U. K.. Na mocy wyroku sądowego Sądu Okręgowego orzeczono rozwód J. K. (2) z U. K..
W dalszej kolejności ustalono, że pomiędzy J. K. (2) a H. K. doszło do zawarcia aktem notarialnym Rep. A nr (…) umowy darowizny, na mocy której J. K. (2) darował H. K. nieruchomość w postaci lokalu mieszkalnego, o powierzchni użytkowej 35,32 m(2), położonego przy ul. (…) w P., dla którego księgę wieczystą prowadzi Sąd Rejonowy. Strony umowy ustaliły wartość umowy darowizny na łączną kwotę 70.640 zł. W akcie tym J. K. (2) złożył polecenie, zaś H. K. oświadczenie o ustanowieniu służebności mieszkania na rzecz J. K. (2) polegającego na korzystaniu przez niego z pokoju o powierzchni około 15 m(2) oraz współkorzystaniu z przedpokoju kuchni łazienki i ubikacji znajdujących się w ww. lokalu. Jednocześnie wartość służebności określono na kwotę 2.820 złotych rocznie. Oświadczeniem J. K. (2) zwolnił przedmiotową nieruchomość z ustanowionej służebności osobistej mieszkania oraz wyraził zgodę na jej wykreślenie z księgi wieczystej, ale oświadczenie przedmiotowe nie zostało przedłożone do KW.
Sąd Okręgowy wskazał, że J. K. (2), urodzony (…) w S., zmarł w W., a w dacie jego śmierci powód K. K. był małoletni. Na mocy postanowienia Sądu Rejonowego Wydział (…), spadek po zmarłym J. K. (2) nabyły z ustawy z dobrodziejstwem inwentarza jego dzieci, J. K. (1) i K. K., każde z nich w ½ części spadku.
Sąd Okręgowy przyjął wartość rynkową nieruchomości lokalowej położonej przy ul. (…) w P. na kwotę 176.994 zł. Sąd ten ustalił również, że pozwana H. K. zbyła przedmiotową nieruchomość za kwotę 130.000 zł.
Sąd Okręgowy uznał, iż powództwo zasługuje na częściowe uwzględnienie wskazując, że zgodnie z ogólnymi regułami nie dochodzą do dziedziczenia osoby, które zostały uznane za niegodnych natomiast powodowie, którzy nabyli spadek z mocy testamentu nie zostali uznani za niegodnych dziedziczenia i niewątpliwie J. K. (1) i K. K. jako zstępni J. K. (2) są uprawnieni do zachowku po zmarłym ojcu w rozumieniu przepisu art. 991 § 1 KC Należą oni bowiem do kręgu spadkobierców ustawowych po zmarłym. Według Sądu I instancji, nie wystąpiły jakiekolwiek przesłanki powodujące wyłączenie uprawnień powodów do zachowku, nie zostali oni bowiem wydziedziczeni, czy też uznani za niegodnych dziedziczenia, ani nie zrzekli się dziedziczenia. Nadto, na tle przedmiotowej sprawy było bezsporne, że nie otrzymali należnego im zachowku.
Orzekając o uprawnieniu do zachowku powołanych do spadku z mocy ustawy powodów Sąd Okręgowy miał na uwadze treść wyroku Sądu Najwyższego z dnia 30 stycznia 2008 r. w sprawie sygn. akt III CSK 255/07, w którym wskazano „Jeżeli spadkodawca dokonał darowizny wyczerpującej cały spadek, uprawniony do zachowku może dochodzić od obdarowanego roszczenia o zachowek w granicach określonych w art. 1000 KC”. Zdaniem Sądu, wskazane orzeczenie znajduje zastosowanie do powodów, gdyż również oni nie mogą realizować uprawnienia o zachowek na podstawie art. 991 § 2 KC, skoro spadek jest pusty.
Obliczając natomiast wartości zachowku, do którego uprawniony jest każdy z powodów Sąd Okręgowy wskazał, iż obdarowany jest zobowiązany do zapłaty powyższej sumy tylko w granicach wzbogacenia będącego skutkiem darowizny. Stąd też do oceny granic odpowiedzialności obdarowanego należy odpowiednio stosować przepisy o bezpodstawnym wzbogaceniu, co oznacza, że istnienie stanu wzbogacenia powinno być ustalane według chwili wystąpienia przez uprawnionego z roszczeniem o uzupełnienie zachowku. Od tej chwili też – jeżeli chodzi o zużycie, pogorszenie stanu lub utratę korzyści – obdarowany powinien być traktowany jako osoba, która powinna się liczyć z obowiązkiem zwrotu korzyści (art. 409 KC). Przy ustalaniu stanu wzbogacenia należy też uwzględnić wszelkie surogaty (art. 406 KC).
Sąd Okręgowy za bezsporny przyjął fakt, iż pozwana otrzymała od spadkodawcy J. K. (2) w darowiźnie stanowiący odrębną własność lokal mieszkalny położony przy ul. (…) w P. Sąd przyjął, że wartość rynkowa ww. nieruchomości wynosi 176.994 zł uznając, że wskazana kwota ustalona w trakcie procesu przez biegłą sądową jest w pełni uzasadniona. Dalej Sąd Okręgowy uwzględnił, iż w akcie darowizny J. K. (2) złożył jednocześnie polecenie, zaś H. K. oświadczenie o ustanowieniu na rzecz J. K. (2) służebności mieszkania ww. lokalu, a wartość służebności określono na kwotę 2.820 złotych rocznie. Zatem, według Sądu I instancji, od wartości lokalu należy odjąć wartość służebności obciążającej darowiznę w kwocie 28.200 zł, albowiem obciążała ona przedmiot darowizny do śmierci spadkodawcy.
Sąd Okręgowy uwzględnił okoliczność, iż uprawniony J. K. (2) złożył co prawda oświadczenie o zrzeczeniu się uprawnień do ograniczonego prawa rzeczowego – tj. służebności, ale skoro było to ograniczone prawo rzeczowe ujawnione w księdze wieczystej, to do jego wygaśnięcia potrzebne było wykreślenie prawa z księgi wieczystej, czego nie uczyniono do śmierci J. K. (2).
W konkluzji Sąd Okręgowy stwierdził, że przy wartości darowizny określonej na kwotę 176.994 zł po uwzględnieniu wartości służebności ją obciążającej (2.820 zł rocznie przez 10 lat) wynikiem jest kwota 148.794 złotych (176.994 złotych – 28.200 złotych) oraz przy określeniu udziału każdego z powodów na ½ całości spadku w przypadku dziedziczenia ustawowego, przypadająca na rzecz J. K. (1) kwota wynosi 37.198,50 złotych (½ ×/148.794 : 2), a na rzecz małoletniego w dacie otwarcia spadku K. K. wynosi kwotę 49.598 złotych (2/3 ×/148.794 : 2); w obu wypadkach z ustawowymi odsetkami do dnia zapłaty.
Sąd Okręgowy nie znalazł podstaw do obniżenia wysokości należnych z tytułu zachowku sum na podstawie art. 5 KC stwierdzając w tym zakresie, że pozwana zbyła opisywany lokal, a zatem posiada środki finansowe na zaspokojenie roszczeń powodów, którzy kształcą się i wkraczają w dorosłe życie nie będąc osobami samodzielnymi finansowo. W ocenie Sądu wbrew twierdzeniom pozwanej, nie można mówić, iż dzieci zmarłego okazywały niewdzięczność, czy też źle odnosiły się do ojca. W ocenie tegoż Sądu, postępowanie dowodowe w postaci zeznań świadków U. K., I. K. i H. K., nie dowiodły powyższej okoliczności. Nadto Sąd zauważył, że powodowie z racji wieku (w dacie śmierci ojca byli odpowiednio w wieku: J. K. (1) lat 18 lat, zaś K. K. lat 16) nie byli w stanie, zwłaszcza K. K., samodzielnie bez jego inicjatywy tworzyć z nim relacji, z racji sytuacji rodzinnej, gdyż jak wynika z ich zeznań oraz zeznań U. K., ich dzieciństwo obarczone było traumą nieudanego związku rodziców i negatywnych zachowań ojca wobec matki, co potwierdzają też dokumenty w postaci zawiadomienia, uzasadnienia postanowienia, aktu oskarżenia. Sąd Okręgowy przyjął, że stało się to powodem rozwodu małżonków K., a z zeznań świadka U. K. wynika, iż ojciec nie dążył do nawiązania relacji z dziećmi. Wyrok Sądu Apelacyjnego – VI Wydział Cywilny VI ACa 1706/13
W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji, prosimy przejść do zakładki kontakt.
Z wyrazami szacunku.
