
Spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku, który otwiera się w momencie śmierci spadkodawcy. W sytuacji, gdy spadkodawca nie pozostawił testamentu dziedziczenie następuje z mocy ustawy (art. 924-926 KC). Przepisy art. 931 – 935 KC określają zarówno krąg spadkobierców ustawowych jak i kolejność, w jakiej spadkobiercy dochodzą do dziedziczenia. Istnienie spadkobierców wymienionych w pierwszej kolejności wyłącza dziedziczenie dalszych spadkobierców.
W myśl art. 931 KC w pierwszej kolejności powołane są z ustawy do spadku dzieci spadkodawcy oraz jego małżonek i dziedziczą oni w częściach równych. Jednakże część przypadająca małżonkowi nie może być mniejsza niż jedna czwarta całości spadku. Jeżeli dziecko spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada jego dzieciom w częściach równych. Przepis ten stosuje się odpowiednio do dalszych zstępnych. Zstępny, to każdy kolejny potomek tej samej osoby: dziecko, wnuk, prawnuk, praprawnuk itd. Treść art. 932 KC stanowi, że w braku zstępnych spadkodawcy powołani są do spadku z ustawy jego małżonek i rodzice. Udział spadkowy każdego z rodziców, które dziedziczy w zbiegu z małżonkiem spadkodawcy, wynosi jedną czwartą całości spadku. Jeżeli ojcostwo rodzica nie zostało ustalone, udział spadkowy matki spadkodawcy, dziedziczącej w zbiegu z jego małżonkiem, wynosi połowę spadku. W braku zstępnych i małżonka spadkodawcy cały spadek przypada jego rodzicom w częściach równych. Jeżeli jedno z rodziców spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada rodzeństwu spadkodawcy w częściach równych. Jeżeli którekolwiek z rodzeństwa spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku pozostawiając zstępnych, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada jego zstępnym. Podział tego udziału następuje według zasad, które dotyczą podziału między dalszych zstępnych spadkodawcy. Jeżeli jedno z rodziców nie dożyło otwarcia spadku i brak jest rodzeństwa spadkodawcy lub ich zstępnych, udział spadkowy rodzica dziedziczącego w zbiegu z małżonkiem spadkodawcy wynosi połowę spadku. Natomiast w myśl art. 933 KC Udział spadkowy małżonka, który dziedziczy w zbiegu z rodzicami, rodzeństwem i zstępnymi rodzeństwa spadkodawcy, wynosi połowę spadku. W braku zstępnych spadkodawcy, jego rodziców, rodzeństwa i ich zstępnych, cały spadek przypada małżonkowi spadkodawcy.
Treść art. 934 KC stanowi, że w braku zstępnych, małżonka, rodziców, rodzeństwa i zstępnych rodzeństwa spadkodawcy cały spadek przypada dziadkom spadkodawcy i dziedziczą oni w częściach równych. Jeżeli któreś z dziadków spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada jego zstępnym. Podział tego udziału następuje według zasad, które dotyczą podziału spadku między zstępnych spadkodawcy. W braku zstępnych tego z dziadków, który nie dożył otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada pozostałym dziadkom w częściach równych. Oraz zgodnie z art. 9341 KC W braku małżonka spadkodawcy i krewnych, powołanych do dziedziczenia z ustawy, spadek przypada w częściach równych tym dzieciom małżonka spadkodawcy, których żadne z rodziców nie dożyło chwili otwarcia spadku. W myśl art. 935 KC w braku małżonka spadkodawcy, jego krewnych i dzieci małżonka spadkodawcy, powołanych do dziedziczenia z ustawy, spadek przypada gminie ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy jako spadkobiercy ustawowemu. Jeżeli ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy w Rzeczypospolitej Polskiej nie da się ustalić albo ostatnie miejsce zamieszkania spadkodawcy znajdowało się za granicą, spadek przypada Skarbowi Państwa jako spadkobiercy ustawowemu.
Artykuły 1012 i 1014 KC stanowią, iż w ciągu 6 miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania, może złożyć oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku. Spadkobierca, który spadek odrzucił jest wyłączony od dziedziczenia na tej samej zasadzie, jakby nie dożył otwarcia spadku (art. 1020 KC). Skarb Państwa oraz gmina nie mogą spadku odrzucić, a przypadający im spadek uważa się zawsze za przyjęty z dobrodziejstwem inwentarza. W przypadku, gdy spadkobiercy składają oświadczenia o odrzuceniu spadku, termin dla dalszego spadkobiercy rozpoczyna swój bieg od dnia dowiedzenia się lub zawiadomienia go o tym fakcie. Termin 6 miesięczny jest zachowany, jeżeli przed jego upływem zostanie złożone oświadczenie przed notariuszem względnie zostanie złożony w sądzie (spadku lub właściwym dla miejsca zamieszkania) wniosek o odebranie oświadczenia. Bieg terminu do złożenia oświadczenia przez małoletniego spadkobiercę przerywa złożenie przez jego spadkobierców ustawowych wniosku w sądzie opiekuńczym o dokonanie czynności przekraczającej zakres zwykłego zarządu majątkiem dziecka (tak SN w postanowieniu z dnia 20.11.2013 r. w sprawie I CSK 329/13). Zgodnie z aktualnym brzmieniem art. 1015 § 2 KC brak oświadczenia w terminie sześciomiesięcznym oznacza przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza. W poprzednio obowiązującym stanie prawnym skutek taki następował w przypadku, między innymi, małoletnich spadkobierców.

Sprawa sądowa opracowana przez Kancelarię
W chwili śmierci spadkodawczyni była panną i nie maiła własnych dzieci. Rodzice spadkodawczyni zmarli wcześniej. Spadkodawczyni miała czworo rodzeństwa: J. D. (1), M. D., A. L. i M. Ż. Wszyscy z rodzeństwa spadkodawczyni zmarli przed nią. Brat spadkodawczyni J. D. (2) zmarł nie pozostawiając zstępnych. Brat spadkodawczyni M. D. pozostawił dwoje dzieci: K. D. i S. D. Siostra spadkodawczyni A. L. pozostawiła syna W. L.. Siostra spadkodawczyni M. Ż. pozostawiła syna F. Ż. Ponieważ wiec rodzeństwo spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku udział, który by im przypadał przypadł ich zstępnym. Do spadku więc po spadkodawczyni F. D. (3) – na podstawie powoływanych wyżej przepisów – doszli bratankowie K. D. i S. D. w częściach po 1/6 każdy z nich oraz siostrzeńcy W. L. i F. Ż. w częściach po 1/3 każdy z nich.
W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji, prosimy przejść do zakładki kontakt.
Z wyrazami szacunku.